ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΦΩΤΜΟΥ ΑΙΤΩΛΙΑΣ

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΦΩΤΜΟΥ ΑΙΤΩΛΙΑΣ
Ένα λησμονημένο μοναστήρι του 16ου αι. στην Τριχωνίδα

«ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΦΩΤΜΟΥ ΑΙΤΩΛΙΑΣ – Ένα λησμονημένο μοναστήρι του 16ου αιώνα στην Τριχωνίδα» είναι ο τίτλος του νέου βιβλίου της Φιλολόγου, Γυμνασιάρχου και Δρ Βυζαντινής Αρχαιολογίας κας Μαρίας Σκαβάρα που εξέδωσε η Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας.

Μέσα από τις σελίδες του αναδεικνύεται η παρουσία και η προσφορά των Ιερών Μονών στην ιστορική πορεία του Ελληνισμού και ιδιαίτερα κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Παράλληλα με τα μεγάλα μοναστικά κέντρα ιστορικής και καλλιτεχνικής αξίας, με την πολύτιμη και μοναδική προσφορά τους συνυπάρχει και ένα πλήθος μικρών και ταπεινών μονών, των οποίων την ύπαρξη πολλές φορές είναι πιθανόν να αγνοούμε. Στενή σχέση και διασύνδεση των χριστιανών με τα μοναστήρια τους εντοπίζεται και στην Αιτωλία, ιδιαίτερα κατά τους αλγεινούς χρόνους της τουρκοκρατίας. Η πλησιέστερη μονή υπήρξε το μόνο και αληθινό καταφύγιο πολλών κατοίκων για θρησκευτική και εθνική επιβίωση.

Παλλάδιο πίστεως και εστία πνευματικού και εθνικού ανεφοδιασμού των κατοίκων της περιοχής αποτέλεσε και η Ιερά Μονή Φωτμού Αιτωλίας. Το μοναστήρι αυτό της Τριχωνίδας αριθμεί ζωή ορισμένων εκατοντάδων ετών, τουλάχιστον από τον 16ο αιώνα και εξής, σύμφωνα με την επιγραφική επιβεβαίωση (1589). Η πολυκύμαντη ζωή της Μονής Φωτμού ταυτίζεται με τη διαχρονική παρουσία των μεγαλυτέρων γειτονικών μονών στη Δυτική Στερεά Ελλάδα, της Μονής Μυρτιάς (12ος αι.) και της Μονής Προδρόμου Δερβέκιστας (τέλη 15ου αι.). Η ενότητα αυτή τεκμηριώνεται στα έτη 1780-1834, όπου ο ιερομόναχος Αμβρόσιος διετέλεσε ηγούμενος της Μονής Προδρόμου στη Δερβέκιστα, ενώ συγχρόνως υπήρξε και ηγούμενος των Μονών Μυρτιάς και Φωτμού, τουλάχιστον από το 1826.

Η Μονή Φωτμού βρίσκεται στα ΒΑ της λίμνης Τριχωνίδας κοντά στην όχθη, σε απόσταση δύο χιλιομέτρων από το Πετροχώρι Θέρμου του Δήμου Παμφίας στην Αιτωλία. Μία άλλη πρόσβαση επιτυγχάνεται από παραλίμνιο δρόμο, συνέχεια από τα Λουτρά της Κάτω Μυρτιάς, στην επαρχία Τριχωνίδας.

Η λαϊκή ονομασία Μονή του Φωτμού (πιθανότατα παρετυμολογία εκ του «Φωτεινός → Φωτ’νός → Φωτμός → Φωτμού») σχετίζεται με το φως εκ της θέσης του ή με το όνομα κάποιου Φωτεινού ή με ανάλογο τοπωνύμιο. Στην κτητορική επιγραφή αναγράφεται ότι η Μονή αφιερώνεται στην Περίβλεπτο Θεοτόκο και τιμάται το Γενέσιο της Παναγίας, στις 8 Σεπτεμβρίου.

Οι ζωγράφοι της Μονής Μιχαήλ και Κώστας ανήκουν στα πρώτα μετακινούμενα οικογενειακά συνεργεία που προέρχονται από το Λινοτόπι Καστοριάς, ένα κατεστραμμένο από τα τέλη του 18ου αιώνα βλαχοχώρι του Γράμμου. Η Καστοριά ανέδειξε ομάδες ζωγράφων με κοινό εργαστήρι, ήδη από το τέλος του 15ου αιώνα. Οι Λινοτοπίτες ζωγράφοι ήταν επαγγελματίες λαϊκοί ζωγράφοι, οι οποίοι κατά τους θερινούς μήνες αναλάμβαναν εργασίες οπουδήποτε τους καλούσαν να δουλέψουν. Υπήρξαν φορείς μιας πλούσιας καλλιτεχνικής κληρονομιάς, εμπνέονται από την παράδοση της περιοχής της Καστοριάς, αλλά και από τη ζωγραφική της σχολής της ΒΔυτικής Ελλάδας.

Η Μονή Φωτμού σήμερα είναι ένα βουβό, ερημικό αλλά ζωντανό μνημείο, φορτωμένο με ιστορικές μνήμες και ας παραμένει όρθιο μόνο το καθολικό και το διαβατικό. Στο ιστορικό αυτό καθολικό της Μονής σήμερα, τουλάχιστον μία φορά το χρόνο τελείται η Θεία Λειτουργία στο ιερό θυσιαστήριο που υπέστη τα πάνδεινα από την καταλυτική επίδραση του χρόνου, αλλά και του «βέβηλου» ανθρώπου.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ – ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΕΣ

Γραφείο Τύπου και Επικοινωνίας Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας

Αρχιεπ. Δαμασκηνού 10 – Τ.Κ. 302 00 – Μεσολόγγι

τηλ. 26310 22322 και 26310 22421 – fax: 2631028701

Email: agkosmas@otenet.gr