Σάββατο 30 Απριλίου 2022

Γραπτό θείο κήρυγμα Κυριακής του Θωμά

 


Η πάλη με τον Θεό

 

«ἐάν μή ἴδω... οὐ μή πιστεύσω» (Ἰω. κ', 25)

 

Αγαπητοί αδελφοί,

Ο Αποστολος Θωμας για να πιστευση στην Ανασταση του Χριστου ζητουσε να δη, διότι δεν είχε λάβει ακόμη τό Άγιο Πνεύμα καί δεν είχε αποκτήσει εσωτερική αίσθηση, πού θά τον βεβαίωνε για τήν θεότητα του Χριστού. Ήθελε να δή καί να ψηλαφήση τον Χριστό, ώστε να αποκτήση αισθητή γνώση του Θεού. Όμως η γνώση του Θεού δεν είναι εμπειρία των αισθήσεων, αλλά εσωτερική πληροφορία, εσωτερική κοινωνία με τον Χριστό, πού διοχετεύεται καί στο σώμα.

Παντως, η ιερά υμνογραφία τήν απιστία του Θωμά τήν ονομάζει «καλή», αφ’ ενός μέν γιατί ἦταν καλοπροαίρετη, αφ ἑτέρου δέ γιατί ἔγινε αἰτία νά ἀποδειχθῆ ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ.

Διαβάζοντας τήν περίπτωση του Αποστόλου Θωμά, βλέπουμε τήν πάλη του ανθρώπου με τον Θεό. Ο Αποστολος ζητα να δη τον Θεο. Ο Χριστος εμφανιζεται και εκεινος αναφωνει: «Ο Κυριος μου και ο Θεος μου» (Ιω. κ', 28). Πράγματι, ο Θωμάς νικήθηκε, γιατί κανείς από τους αγίους δεν μπόρεσε να τά βάλη με τον Θεό. Έτσι, λοιπόν, μπορούμε να πούμε, ότι αν υπάρχη ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα όλων των εποχών καί ιδιαιτέρως της εποχής μας, αυτό είναι η πάλη των ανθρώπων με τον Θεό.

Όλοι οι άνθρωποι, με διαφορετικό τρόπο ο καθένας τους, παλεύουν με τον Θεό. Βασικά χωρίζονται σε δύο κατηγορίες.

Στήν πρώτη κατηγορία ανήκουν εκείνοι πού παλεύουν εναντίον του Θεού. Αμφισβητούν τήν ύπαρξή Του καί κάνουν τά πάντα για να αποδείξουν ότι δεν υπάρχει. Το φοβερο στην περιπτωση αυτή είναι ότι πολεμουν καποιον, πού δεν γνώρισαν ποτέ, γιατί αν Τον γνώριζαν θά είχαν αιχμαλωτισθή από τήν αγάπη Του καί τήν πραότητά Του.

Συνήθως εμείς οι εμπαθείς άνθρωποι, αγνοώντας τό άγιο θέλημα του Θεού, αποδίδουμε σε Αυτόν όλες τις αποτυχίες μας, με αποτέλεσμα να στρεφόμαστε εναντίον Του. Είναι τραγικό ο άνθρωπος να θεωρή ευλογία αυτό πού είναι «κατάρα» καί να θεωρή κατάρα αυτό πού είναι πραγματική ευλογία. Δηλαδή, τήν ζωή της αμαρτίας, τήν ζωή στον παρόντα πεπτωκότα κόσμο, πού είναι αποτέλεσμα απομακρύνσεως από τον Θεό, τήν θεωρούμε φυσική ζωή καί αφιερώνουμε όλη μας τήν δυναμικότητα, ενώ τήν υπακοή στις εντολές του Θεού πού μας ελευθερώνει από τήν φιλαυτία να τήν θεωρούμε ανάξια λόγου.

Στήν δεύτερη κατηγορία ανήκουν οι άγιοι πού διψούν καί ποθούν τήν συνάντησή τους με τον Θεό. Όταν τήν επιτύχουν αρχίζει μεγαλύτερη, αφόρητη δίψα. Παλεύουν γιατί θέλουν να δοθούν ολοκληρωτικά στον Θεό, για να αποκτήσουν τελειότερη γνώση Θεού.

Έτσι, όλοι οι άνθρωποι έχουμε κέντρο τον Θεό καί παλεύουμε μαζί Του. Άλλοι εναντίον Του (εναντίον τελικά του εαυτού τους) καί άλλοι για να Τον αποκτήσουν, να Τον κάνουν κτήμα της καρδιάς τους, «ράσμιο Νυμφίο τους».

Γυρω μας και μέσα μας βλέπουμε πολλή αθεΐα. Όταν λέμε αθεΐα δεν εννοούμε την ανυπαρξία του Θεού, αφού ο Θεός υπάρχει και ενεργεί παντού, αλλά την αδυναμία του ανθρώπου να έχη γνώση Θεού.

Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς αναφέρει τρεις περιπτώσεις αθεΐας.

Πρώτον, άθεοι είναι εκείνοι που δεν πιστεύουν στην ύπαρξη του αληθινού Θεού, είναι «η πολυειδής πλάνη των ελληνιζόντων», δηλαδή η πλάνη των ειδωλολατρών, από τούς οποίους άλλοι δεν πίστευαν στον Θεο και ικανοποιούσαν τα θελήματα των ηδονών και άλλοι λάτρευαν τα στοιχεία της φύσεως ως θεούς.

Δεύτερον, άθεοι είναι οι αιρετικοί, οι οποίοι αρνούνται την θεότητα του Χριστού και την θεότητα του Αγίου Πνεύματος. Ο Μέγας Αθανάσιος λέγει: «Άθεος εστιν ο διαιρών τον Υιόν από του Πατρός και το Πνεύμα το Άγιον και εις κτίσμα κατασπών». Ώστε αθεΐα είναι «η πολυσχεδής και πολύμορφος απάτη των αιρετικών».

Τρίτον, άθεοι είναι και εκείνοι μεταξύ των Ορθοδόξων που δεν δέχονται τα δόγματα της Εκκλησίας, που είναι όροι της σωτηρίας και αμφισβητούν την αξία των λόγων των αγίων Πατέρων, διότι η αληθινή ευσέβεια είναι το «μη προς τούς θεοφόρους πατέρας αμφισβητείν». Και φυσικά, όταν φθάνη κανείς στο σημείο να μη παραδέχεται τα δόγματα, που είναι έκφραση της σωτηρίας, η να μη παραδέχεται τούς λόγους των αγίων Πατέρων, δείχνει ότι μέσα του δεν έχει Χαρη, δεν έχει γνώση Θεού. Άρα, όποιος δεν έχει εσωτερική αίσθηση της θείας Χαριτος, όποιος δεν γνωρίζει πως ενεργεί μέσα του η θεία Χαρη και δεν αναγνωρίζει τούς αγίους, δεν διαφέρει από εκείνους που αρνούνται την ύπαρξη του Θεού.

Όλοι οι άνθρωποι αναζητούν συνάντηση με τον Θεο. Και αυτοί ακόμη οι άθεοι φανερώνουν αυτή την αναζήτηση, διότι δεν πολεμά κανείς κάτι που πιστεύει ότι δεν υπάρχει. Όμως γίνεται λάθος στον δρόμο της συναντήσεώς τους με τον Θεο. Πολλοί Τον αναζητούν στα όρια της λογικής επεξεργασίας, άλλοι στα όρια των σωματικών αισθήσεων, όπως ο Θωμάς, και οι περισσότεροι αγνοούν παντελώς το τι είναι Θεός και δεν θέλουν να τον γνωρίσουν.

Οι άγιοι Πατέρες έχουν τονίσει τις προϋποθέσεις της αληθινής Θεογνωσίας. Κατ  ἀρχάς διδάσκουν ότι στον Θεο γίνεται διάκριση ουσίας και ενεργείας. Η ουσία του Θεού είναι αμέθεκτη, ενώ η ενέργειά Του μεθεκτή. Αυτό σημαίνει ότι ο Θεός είναι άγνωστος κατά την ουσία Του, αλλά γνωστός κατά τις ενέργειές Του. Αυτό έχει μεγάλη σημασία για την ορθόδοξη θεολογία.

Έπειτα, η συνάντηση με τον Θεο είναι μια κρίση για τον άνθρωπο. Συνιστά η την αιώνια ζωη του η την αιώνια καταδίκη του. Όπως η παρουσία μας στο δικαστήριο είναι μια κρίσιμη στιγμή, που συνεπάγεται την αθώωση η την φυλάκιση, το ίδιο γίνεται και με την συνάντηση του ανθρώπου με τον Θεο. Για τον κεκαθαρμένο άνθρωπο ο Θεός γίνεται Φως, ενώ για τον ακάθαρτο γίνεται φωτιά, που τον κατακαίει. Αυτό συμβαίνει στην θεία Κοινωνία. Όταν ο άνθρωπος κοινωνή ανάξια, η θεία Κοινωνία γίνεται «εις κρίμα η εις κατάκριμα», ενώ όταν κοινωνή κατόπιν προετοιμασίας γίνεται Φως.

Αυτό έχει αιώνιες προεκτάσεις. Στην άλλη ζωη όλοι οι άνθρωποι, δίκαιοι και αμαρτωλοί, θα δέχωνται την Χάρη του Θεού, αλλά στούς δικαίους θα γίνεται Φως που θα τούς φωτίζει, στούς αμετανοήτους αμαρτωλούς, που δεν θα έχουν όραση πνευματική, θα γίνεται φωτιά που θα τούς κατακαίη. Οπότε, η οδός της θεογνωσίας είναι η οδός της καθάρσεως, της ταπεινώσεως. «Μακάριοι οι καθαροί τη καρδία ότι αυτοί τον Θεόν όψονται» (Ματθ. ε', 8) είπε ο Χριστός.

Η «καλή απιστία» του Θωμά μας βοηθά να βγούμε από την φυλακή της πολυειδούς αθεΐας. Γιατί, όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, η απλή λογική αποδοχή του Θεού, οι μελέτες γύρω από τον Θεο, χωρίς την εσωτερική ζωη, δεν μας οδηγούν σε κοινωνία με τον Χριστό. Όχι μόνον η περίπτωση του Θωμά, αλλά όλες οι περιπτώσεις των αγίων, που βίωσαν τον Θεο είναι αποδείξεις περί της υπάρξεώς Του. Με την μεταμορφωμένη ζωη τους ομολόγησαν: «Ο Κυριος μου και ο Θεός μου» (Ιω. κ', 28). Υπάρχουν γύρω μας πολλές αποδείξεις της υπάρξεως του Θεού, αρκεί να έχουμε μάτια και αυτιά για να βλέπουμε και να ακούμε.

 

Ο Τοποτηρητής Μητροπολίτης

 

+ Ο Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιερόθεος

Παρασκευή 29 Απριλίου 2022

Η εορτή της Ζωοδόχου Πηγής στο Αγρίνιο

 

Μέσα στην αναστάσιμη χαρά εόρτασε ο Ιερός Μητροπολιτικός Ναός Ζωοδόχου Πηγής Αγρινίου την εορτή της Ζωοδόχου Πηγής, την Παρασκευή της Διακαινησίμου, 29 Απριλίου 2022.

Στην ακολουθία του Όρθρου και στην πανηγυρική αρχιερατική Θεία Λειτουργία προεξήρχε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου και Τοποτηρητής της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Ιερόθεος.

Ο Σεβασμιώτατος κηρύσσοντας τον θείο λόγο αναφέρθηκε στην εορτή της Ζωοδόχου Πηγής από το Ναό, επ’ ονόματι της Θεοτόκου, που υπήρχε έξω από την Κωνσταντινούπολη στα μέσα του 5ου αιώνος, πλησίον μιας πηγής, της οποίας το ύδωρ έκανε θαύματα και ονομάστηκε Ζωοδόχος Πηγή.

Έπειτα τόνισε ότι η κατεξοχήν Ζωοδόχος Πηγή είναι ο Χριστός, γιατί Αυτός είπε: «ἐγώ είμί ἡ ὁδός, ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωή». Με την ενανθρώπησή Του και το Σώμα Του έγινε πηγή της ακτίστου ενέργειας του Θεού και του ακτίστου Φωτός, ενώ στην Παλαιά Διαθήκη εμφανιζόταν ως Φως χωρίς σώμα.

Έτσι η Εκκλησία που είναι το Σώμα του Χριστού παραμένει στους αιώνες ως η πραγματική ζωοδόχος πηγή.




Στη συνέχεια τόνισε ότι και η Υπεραγία Θεοτόκος είναι Ζωοδόχος Πηγή, ως ο πρώτος καρπός της υποστατικής ενώσεως θείας και ανθρώπινης φύσεως στην κοιλία της. Ο Υιός και Λόγος του Θεού προσέλαβε την ανθρώπινη φύση από την Υπεραγία Θεοτόκο και η κοιλία της έγινε το εργαστήριο ενώσεως θείας και ανθρώπινης φύσεως στην υπόσταση του Λόγου και Αυτός θέωσε την Υπεραγία Θεοτόκο.

Έτσι τιμούμε την Υπεραγία Θεοτόκο, όχι μόνο για τις αρετές της, αλλά για τον καρπό της κοιλίας της, για το ότι έγινε Μητέρα του Χριστού και επομένως «μητέρα του φωτός». Μέσα σε αυτό το πλαίσιο τιμάται και η Υπεραγία Θεοτόκος ως Ζωοδόχος Πηγή.

Οι άγιοι πατέρες της απέδωσαν πολλούς χαρακτηρισμούς, όπως ο άγιος Ανδρέας που την αποκαλεί «ζωαρχικό σώμα», «ζωή ζώντων», «ζωής παραιτία», «ζωής χορηγός», «ζωηφόρος», «Ζωοδόχος Πηγή», «ζώσα βίβλος του εγγραφομένου αφθέγκτως πνευματικού Λόγου, τω ζωηρώ καλάμω του Πνεύματος».

Αυτό οφείλεται στην μεγάλη αγάπη της Θεοτόκου στον Χριστό και στον λαό. Αυτό εξηγείται από τον υπέροχο λόγο του αγίου Σιλουανού του Αθωνίτου: «το πλήρωμα της αγάπης της Θεομήτορος είναι άφθαστο για εμάς. Αλλά γνωρίζουμε ότι όσο μεγαλύτερη η αγάπη, τόσο μεγαλύτερη η οδύνη. Όσο πληρέστερη η αγάπη, τόσο πληρέστερη η γνώση. Όσο θερμότερη η αγάπη, τόσο πιο πύρινη η προσευχή, όσο τελειότερη η αγάπη, τόσο τελειότερος ο βίος».

Αυτό δείχνει ότι συνδέεται η αγάπη με την οδύνη, την γνώση, την πύρινη προσευχή για όλο τον κόσμο, τον άγιο βίο.

Και κατέληξε λέγοντας ότι πρέπει να δοξάζουμε τον Θεό για την ενανθρώπηση του Υιού και Λόγου του Θεού και την Ανάστασή Του, αλλά και για την αγάπη της Υπεραγίας Θεοτόκου και για τη δόξα της Ορθοδόξου Εκκλησίας στην οποία συνδεόμαστε με την ενυπόστατη ζωή.




Μετά την Θεία Λειτουργία ο Σεβασμιώτατος περπάτησε στους κεντρικούς δρόμους του Αγρινίου και επισκέφθηκε την Δημοτική Πινακοθήκη, όπου ξεναγήθηκε στα έργα της μόνιμης συλλογής από τον Καλλιτεχνικό Διευθυντή, ζωγράφο κ. Χρήστο Γαρουφαλή, ο οποίος του προσέφερε ως αναμνηστικό της επισκέψεώς του, την συλλεκτική έκδοση «Προσφορά» με όλα τα έργα της Πινακοθήκης.

Κατόπιν ο Σεβασμιώτατος επισκέφθηκε το Ιερό Παρεκκλήσιο Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, όπου στεγάζονται οι κοινωνικές δομές του Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου Αγρινίου, ανταποκρινόμενος στην πρόσκληση του προϊσταμένου του Ναού πρωτοπρ. Κωνσταντίνου Καντάνη. Ευλόγησε την διανομή του συσσιτίου που προσφέρει καθημερινά η Ενορία σε 300 ανθρώπους, ξεναγήθηκε στους χώρους του πνευματικού κέντρου και ενημερώθηκε για το Κοινωνικό Φροντιστήριο στο οποίο παρακολουθούν 280 μαθητές και διδάσκουν εθελοντικά 39 καθηγητές, αλλά και για το πολύπλευρο κοινωνικό έργο που επιτελείται από τον π. Κωνσταντίνο και τους συνεργάτες του.

 

Μπορείτε να δείτε περισσότερες φωτογραφίες από την Θεία Λειτουργία και τις επισκέψεις του Σεβασμιωτάτου στον ακόλουθο σύνδεσμο  https://photos.app.goo.gl/GUPH3EuoiQFB8Px67

 

Ο Εσπερινός της Ζωοδόχου Πηγής στην Ιερά Μονή Αγίας Ελεούσης Κλεισούρας

 

Μέσα στο κλίμα της αναστάσιμης χαράς πανηγυρίζει την εορτή της Ζωοδόχου Πηγής το βραχομονάστηρο της Αγίας Ελεούσης που βρίσκεται στο κακοτράχαλο φαράγγι της Κλεισούρας, στην αρχή του όρους Αρακύνθου, βορειοδυτικά του Μεσολογγίου, σε μια από τις ομορφότερες τοποθεσίες του Νομού Αιτωλοακαρνανίας.

Το απόγευμα της Πέμπτης 28 Απριλίου 2022 τελέσθηκε η ακολουθία του πανηγυρικού Εσπερινού χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου και Τοποτηρητού της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Ιεροθέου.

Ο Σεβασμιώτατος κατά το κήρυγμά του ανέπτυξε το θέμα: «Ο Ελεήμων, η Ελεούσα και οι ελεήμονες». Αρχικά τόνισε ότι τελέσαμε τον Εσπερινό, όχι σε μια αγία γυναίκα με το όνομα Ελεούσα, αλλά στην Υπεραγία Θεοτόκο που αποκλήθηκε Ελεούσα για το φως που φαινόταν σε αυτό το σπήλαιο και την εικόνα της Παναγίας.

Συνεχίζοντας ανέφερε ότι ο Χριστός είναι ο Ελεήμων. Αυτός προσέλαβε την ανθρώπινη φύση την οποία θέωσε και δι’ αυτού του τρόπου είναι ελεήμων σε όλους του ανθρώπους που επιθυμούν το έλεός του. Ο Χριστός μας ελέησε, νικώντας την αμαρτία, τον θάνατο και τον διάβολο, για αυτό εμείς τον αποκαλούμε ελεήμονα: «Ὅτι ελεήμων καὶ φιλάνθρωπος Θεὸς ὑπάρχεις». Ψάλλουμε: «Ἁναστάς ὁ Ἰησοῦς ἀπό τοῦ τάφου, καθώς προεῖπεν, ἔδωκεν ἡμῖν τὴν αἰώνιον ζωήν καὶ μέγα ἔλεος». Για αυτό προσευχόμαστε: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ ὁ Θεός ἡμῶν ἐλέησον ἡμᾶς». «Ἐλέησον ἡμᾶς ὁ Θεὸς κατὰ τὸ μέγα ἔλεός Σου».




Ο άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης όταν είδε τον ζώντα Χριστό και γνώρισε το πόσο ελεήμων είναι, έγραφε «Εσύ ελέημων ανέστησες την ψυχή μου από τις αμαρτίες και μου έδωσες να γνωρίσω το έλεός Σου για μένα∙ η καρδιά μου αιχμαλωτίσθηκε από την αγάπη Σου και ελκύεται αδιάλειπτα προς Εσένα, το φως μου. Τί να σου ανταποδώσω Κύριε; Εσύ ανέστησες την ψυχή μου για να αγαπώ Εσένα και τον πλησίον, και μου δίνεις δάκρυα να προσεύχομαι για όλον τον κόσμο». Αυτό το χωρίο δείχνει τον πλούτο του ελέους του Χριστού.

Έπειτα ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου τόνισε ότι η Παναγία είναι ελεούσα, ως Μητέρα του Χριστού και ως έχουσα μεγάλη παρρησία στον Χριστό. Αγαπά πολύ τον Χριστό, αλλά και τους ανθρώπους, τον χριστεπώνυμο λαό και πρεσβεύει αδιάλειπτα για όλους μας.

Αυτός ο τόπος της Ιεράς Μονής Αγίας Ελεούσης, αυτό το ευλογημένο φαράγγι έγινε τόπος προσευχής χιλιάδων και εκατομμυρίων ανθρώπων διά μέσου των αιώνων. Όσοι προσεύχονται και ασπάζονται την ιερά Εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου δέχονται ανάλογα με την πίστη τους το έλεος του Θεού, δια πρεσβειών της Παναγίας μας της ένδοξης Μητέρας του Χριστού και δική μας μητέρας, δέχονται την θεομητορική στοργή  της.




Κατέληξε λέγοντας ότι για να καταλάβουμε την στοργή της Θεοτόκου και το έλεος του Χριστού πρέπει και εμείς να ελεούμε τον εαυτό μας, δηλαδή να τον προσανατολίζουμε στον αιώνιο προορισμό μας.

Κάποιος παρακάλεσε τον άγιο Αντώνιο να ευχηθεί για αυτόν. Και ο άγιος Αντώνιος του απάντησε: «οὐδέ ἐγώ σε ἐλεῶ, οὐδέ ὁ Θεός, ἐάν μη σπουδάσῃς καὶ αἰτήσῃ τόν Θεόν». Κάποιος άλλος ερώτησε τον αββά Παμβώ να του πη έναν λόγο για να σωθεί. Και εκείνος με πολύ κόπο του απάντησε «Ὕπαγε, τὸ ἐλεός σου ἔχε ἐπί πἀντας∙ τὸ γὰρ ἐλεος εὔρει παρρησίαν ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ».

Έτσι πρέπει να τηρούμε τις εντολές του Θεού για να αισθανόμαστε το έλεός Του, αλλά και να δείχνουμε ευσπλαχνία σε όλους για να βρούμε έλεος και παρρησία ενώπιον του Θεού, κατά τον λόγο του Χριστού «μακάριοι οἱ ἐλεήμονες, ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται».

Μετά την απόλυση του Εσπερινού ο Σεβασμιώτατος επισκέφθηκε τον χώρο που πραγματοποιείται η μεγάλη εμποροπανήγυρη, τηρουμένων όλων των μέτρων προστασίας για την αποφυγή της μετάδοσης του κορωνοϊού, συνομίλησε και ευλόγησε τους επισκέπτες και τους καταστηματάρχες. Επίσης προσκύνησε στον τάφο του μακαριστού Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας Θεοκλήτου και στον τάφο του μακαριστού καθηγουμένου αρχιμ. Ιεροθέου Σπανομήτσου που βρίσκονται στην αυλή του μοναστηριού και ευχήθηκε για την ανάπαυσή τους.

Το βράδυ στην Ιερά Μονή θα τελεσθεί ιερά αγρυπνία, ενώ το πρωί ο Όρθρος και η Θεία Λειτουργία.

 

Μπορείτε να δείτε περισσότερες φωτογραφίες από τον Εσπερινό στον ακόλουθο σύνδεσμο  https://photos.app.goo.gl/A9bQ5gMJFshhX7Ca7