«Η αυτοχειρία ως πρόκληση προς το σύγχρονο θεολογικό και εκκλησιαστικό λόγο»

Θεολογική Ημερίδα για την αυτοκτονία στο Παναιτώλιο

Με απόλυτη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η Θεολογική Ημερίδα που συνδιοργάνωσαν η Ιερά Μητρόπολις Αιτωλίας και Ακαρνανίας και το Παράρτημα Αιτωλοακαρνανίας της Πανελληνίου Ενώσεως Θεολόγων και είχε θέμα: «Η αυτοχειρία ως πρόκληση προς το σύγχρονο θεολογικό και εκκλησιαστικό λόγο».

Η Ημερίδα έλαβε χώρα στις εγκαταστάσεις του Ιερού Ησυχαστηρίου των Αγίων Κυπριανού και Ιουστίνης της Ιεράς Μητροπόλεως στο Παναιτώλιο, το Σάββατο 19 Οκτωβρίου 2019 και ώρα 10:30’.

Προηγήθηκε η ακολουθία του Όρθρου και η Θεία Λειτουργία, καθώς και το ετήσιο αρχιερατικό μνημόσυνο, προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Κοσμά, κατά το οποίο μνημονεύθηκαν κατ’ όνομα οι κεκοιμημένοι θεολόγοι – μέλη του Παραρτήματος, καθώς και τα μέλη των Συλλόγων Ιεροψαλτών Αιτωλίας και Ακαρνανίας «Άνθιμος ο Αρχιδιάκονος» και Φίλων του Αγίου Όρους «Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός».

Μετά τη Θεία Λειτουργία τελέσθηκε τρισάγιο στο τάφο του μακαριστού κτίτορος του Ιερού Ησυχαστηρίου αρχιμ. Θεοκλήτου Ντζάθα.

Οι εργασίες της Ημερίδος ξεκίνησαν με τον χαιρετισμό του προέδρου του τοπικού παραρτήματος Θεολόγων κ. Σπυρίδωνος Παπαθανασίου και μια σύντομη αναφορά στο θέμα από το προεδρείο της Ημερίδος, το οποίο αποτελούνταν από τους Θεολόγους – τ. Λυκειάρχες  κ. Ιωάννη Κωστάκη και Φώτιο Μάλαινο.

Ακολούθως παρουσιάστηκε η πρώτη εισήγηση από τον ελλογιμώτατο κ. Μιλτιάδη Βάντσο, Αναπληρωτή Καθηγητή Χριστιανικής Ηθικής και Βιοηθικής της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με θέμα: «Αυτοχειρία: Ο ηθικός προβληματισμός και η χριστιανική προσέγγιση».

Ο ελλογιμώτατος Καθηγητής, μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι το φαινόμενο της αυτοχειρίας είναι διαχρονικό και καταγράφεται σχεδόν σε κάθε εποχή και κοινωνία. Ο περιορισμός, όμως, του ανθρώπου στην ατομικότητά του, η αποδυνάμωση των οικογενειακών, συγγενικών και φιλικών δεσμών, καθώς και η έμφαση που δίνεται στην εποχή μας στην αυτονομία του ανθρώπου, φαίνεται να ευνοούν και να ενισχύουν την τάση να καθορίζει ο άνθρωπος το τέλος της ζωής του. Η αυτοκτονία και ευθανασία ως μορφή υποβοηθούμενης αυτοκτονίας, προβάλλονται συχνά ως πράξεις ελευθερίας που οδηγούν σε έναν αξιοπρεπή θάνατο. Αντιθέτως, η χριστιανική διδασκαλία καθορά τη ζωή ως ένα πολύτιμο δώρο του Θεού, το οποίο καλείται ο άνθρωπος να διαχειριστεί με πίστη και εμπιστοσύνη προς Αυτόν και προβάλλει την εν Χριστώ αγάπη και ελπίδα. Αντιμετωπίζει την αυτοκτονία ως πράξη που εκφράζει όχι την πραγματική ελευθερία, αλλά την απελπισία και ένα τραγικό αδιέξοδο. Δεν υποτιμά τις οδύνες και δυσκολίες της ζωής, αλλά τις νοηματοδοτεί στη συνάφεια της εν Χριστώ ζωής και διδάσκει την αγάπη και τη συμπαράσταση σε κάθε αναξιοπαθούντα.

Τη δεύτερη εισήγηση που είχε θέμα: «Η αυτοκτονία και η πρόληψή της από την πλευρά της ποιμαντικής θεολογίας», ανέπτυξε ο αιδεσιμολογιώτατος πρωτοπρεσβύτερος Αθανάσιος Μελισσάρης, Διδάκτωρ Ποιμαντικής Ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Ο π. Αθανάσιος ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι η ανθρώπινη ζωή στην καθημερινότητα δεν φείδεται προβλημάτων και τραγωδιών που ενδεχομένως οδηγούν περιστασιακά στο αυτοπροκαλούμενο τέλος. Η αυτοκτονία είναι μια από τις κορυφαίες δέκα αιτίες θανάτου στον βιομηχανικό κόσμο. Στην Ελλάδα έχουμε μια άνευ προηγουμένου αύξηση στα ποσοστά αυτοκτονιών. Τα συναισθήματα της απελπισίας που οδηγούν στην αυτοκτονία, προκαλούνται και επιδεινώνονται περαιτέρω από την μοναξιά και την κοινωνική και πνευματική τελμάτωση. Η αποκατάσταση της σχεσιακότητας, τόσο σε σχέση με τους συνανθρώπους, όσο και με το Θεό, μπορεί να δράσει ως θετικός καταλύτης που ενισχύει τη θεραπευτική διαδικασία για την περαιτέρω αποθάρρυνση της αυτοκτονίας. Η Ποιμαντική Ψυχολογία, από το πλήθος των Σχολών Ψυχολογίας και των ψυχοθεραπευτικών τεχνικών, μπορεί να συνεισφέρει τα μέγιστα αξιοποιώντας τις μεθόδους της συστημικής και υπαρξιακής ψυχοθεραπείας όπως αυτές απαντώνται και στην ελληνική πατερική σοφία και πρακτική.

Ακολούθησε συζήτηση με το ακροατήριο, όπου κατατέθηκαν απόψεις και προβληματισμοί γύρω από το πολύ σημαντικό και δύσκολο θέμα της αυτοχειρίας.

Κατακλείοντας τις εργασίες της Ημερίδος ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας κ. Κοσμάς, αφού ευχαρίστησε τους ομιλητές, όσους κοπίασαν για την διοργάνωση, αλλά και όσους συμμετείχαν, εξέφρασε τη χαρά του για την δυνατότητα που δόθηκε να συναχθούν μαζί άνθρωποι που αγαπούν την Εκκλησία και να συζητήσουν για ένα τόσο σημαντικό και δύσκολο θέμα.

Ο Σεβασμιώτατος, εξέφρασε την ανάγκη για συνειδητή βίωση της εν Χριστώ ζωής και τόνισε ότι όποιος ζει μέσα στην Εκκλησία συνειδητά, εμπιστεύεται απόλυτα τον Θεό και συμμετέχει στις μυστηριακές και αγιαστικές πράξεις της Εκκλησίας μας με πίστη, παραδίδει τον εαυτό του στην πρόνοια του Θεού και ζει με γαλήνη και ηρεμία. Επίσης επεσήμανε την ανάγκη να αναζητήσουμε και να ζήσουμε το ασκητικό ιδεώδες που προβάλλει η Ορθόδοξη Παράδοση. Εκείνο δηλαδή που ζούσαν οι πατέρες μας, μακριά από ψεύτικες ανάγκες και υπερβολές που ζητάει ο σημερινός άνθρωπος δημιουργώντας περισσότερα εμπόδια και δυσκολίες στον ίδιο του τον εαυτό. Τέλος, ευχήθηκε να πραγματοποιηθούν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο μέλλον υποσχόμενος ότι η Ιερά Μητρόπολη θα βρίσκεται πάντα κοντά στους θεολόγους, οι οποίοι άλλωστε αποτελούν τους στενούς συνεργάτες του Επισκόπου και της Εκκλησίας στην ποιμαντική και την κατηχητική ζωή της.