Ομιλία Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πατρών κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ στην εκδήλωση «Να ζη το Μεσολόγγι…»

Σεβασμιώτατε, άγιε Αδελφέ Μητροπολίτα Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Κοσμά,

Κύριε Δήμαρχε της Ιεράς Πόλεως του Μεσολογγίου και οι εντιμότατοι Άρχοντες,

Αγαπητοί μου πατέρες,

Αγαπητοί μου Αδελφοί,

Υπάρχουν τόποι που τους αγάπησε ιδιαίτερα ο Θεός και ξεχωριστά τους ευλόγησε, ώστε να παραμένουν στη μνήμη και στη πορεία του κόσμου με τη δόξα τους άσβεστη και το φως τους απαστράπτον, έως της συντελείας του αιώνος.

 Ένας τέτοιος τόπος είναι το Μεσολόγγι. Η πόλη της καρδιάς μας. Η πόλη δόξα και φως. Ο τόπος που αγαπήσαμε πριν ακόμα να τον γνωρίσωμε και χωρίς καν να τον έχωμε περπατήσει. Έφτασαν τότε την ώρα της Εξόδου και φτάνουν κάθε φορά που θυμόμαστε το Μεσολόγγι, απ’ άκρου εις άκρον της γης, οι ύμνοι των αγγέλων που συνόδευσαν τις ψυχές των Ελεύθερων Πολιορκημένων στον ουρανό. Η μοσκοβολιά της βάγιας την Κυριακή της θυσίας μένει ανέπαφη από τον χρόνο. Από τότε που η αθανασία στεφάνωσε την Αγία Πόλη, την Κυριακή των Βαΐων. Από τότε που το Μεσολόγγι της Ελλάδος και του κόσμου ολόκληρου «Το ράσο του Δεσπότη του φορεί για σάβανό του και φωτεινό μετέωρο πετά στον ουρανό του».

 Το Μεσολόγγι πρώτα το αγαπάς και μετά το γνωρίζεις.

 Αυτή η πόλη είναι η ομορφιά της Ελλάδος.

 Είναι το κλέος του Γένους μας.

 Είναι το άφθιτον κάλλος της Ρωμηοσύνης.

Είναι φως και αστραπή και φέγγος.

 «Ω πόλις του Μεσολογγίου! Πόλις βασίλισσα της Ελλάδος. Πόλις  δια την οποίαν  πολλά ελαλήθη και μεγάλα. Τριών χρόνων ζοφερά νέφη  έπεσαν κατεπάνω σου. Εφάνης ότι κατέβης εις τον Άδην, δια να μη ανέβης εκείθεν πλέον, αλλ’ η χειρ του Κυρίου σε ενεψύχωσε. Φως σήμερον σε περικυκλώνει όλην. Ουράνια δόξα ανατέλει επάνω σου. Στέφανος κάθηται εις την κεφαλήν σου...»(Σπυρίδων Τρικούπης)

 Όσο ο χρόνος θα κυλά, τόσο θα λάμπη το Μεσολόγγι και με τις αιματωμένες πορφυρόχρωμες ακτίνες του, σαν ήλιος μοναδικός, θα ζωογονή τις ψυχές των Ελλήνων όπου γης, αλλά και θα νοηματοδοτή την πορεία των Λαών, που ποθούν το μοναδικό αγαθό της Ελευθερίας, το οποίο κερδίζεται με αγώνες και επιτυγχάνεται με θυσίες και ποταμούς αιμάτων.

 Τι ρίγος και δέος και συγκλονισμός, τι υπηρεφάνεια νιώθαμε, στις καλές εκείνες εποχές, όταν ήμασταν μαθητές στο δημοτικό σχολείο, στα χρόνια που η Ελλάδα, ο τόπος μας, μύριζε μόνο Χριστό και θυσίες για την τιμή και την ελευθερία και μαθαίναμε ότι: « Το Μεσολόγγι σκέλετρο, γυμνό ξεσαρκωμένο, δεν παραδίδει τ’ άρματα, δεν σκύβει το κεφάλι».

 Γεννιόταν μέσα μας η λαχτάρα να τρέξωμε σ’ αυτό τον κήπο τον εύοσμο των ηρώων, οι οποίοι ξεπέρασαν την πείνα και τη δίψα και τον θάνατο και να γονατίσωμε στα άγια χώματα, που όπου και να ακουμπήσης μυρίζεις την λευτεριά και την Ανάσταση.

 Η Ελλάδα θα ήταν πολύ φτωχή χωρίς το Μεσολόγγι. Η ελευθερία της Πατρίδος πέρασε λιβανίστηκε και αγιάστηκε σ’ αυτή την πόλη. Η ιστορία του Έθνους μας, αλλά τι λέγω, η παγκόσμια ιστορία πέρασε απ’ εδώ και σταμάτησε ευλαβικά και προσκύνησε, προσπάθησε να γράψη κάποιες αράδες, όμως διεπίστωσε ότι ανθρώπινο χέρι δεν μπορεί να καταγράψη αυτήν την θυσία, αυτό το πέρασμα, από τη γη στον ουρανό, από τα πρόσκαιρα στα αιώνια, από τα φθαρτά στα άφθαρτα. Δεν μπορεί ανθρώπινη γραφή να σκιαγραφήση του Μεσολογγιού το ιερό και αιματόβρεκτο πανηγύρι, το ξεχωριστό και ανεπανάληπτο Πάσχα της Ιεράς Πόλεως και του Γένους ολόκληρου, το πέρασμα ενός Λαού περήφανου από το θάνατο στη ζωή, με τρόπο που αποτελεί μοναδικό και παγκόσμιο φαινόμενο και δεν θα επαναληφθή με τέτοια δόξα.

 Άγγελοι έγραψαν για το Μεσολόγγι που «δόξα’ χει η μαύρη πέτρα του και το ξερό χορτάρι» (Σολωμός). Γι’ αυτό και έχει τόση γλύκα η γεύση της ιστορίας του. Γι’ αυτό και δίδει την δική της πνοή και ανάσα σε όσους μέσα σε δύσκολες εποχές τρέφουν λογισμούς απέλπιδες, για την μάνα την μεγαλόψυχη στον πόνο και στο δάκρυ.

 Το Μεσολόγγι είναι το ιερό ηφαίστειο από το οποίο, μετά από την φοβερή έκρηξη της λευτεριάς, ξεχύθηκε η ιερά λάβα που έκρυβε η Ελλάδα, αιώνες στα σπλάχνα της. Αυτή η λάβα κατέκαυσε το φοβερό ζυγό της μαρτυρικής σκλαβιάς. Ένα ζυγό  που τον συνέθεσαν ικριώματα και σταυροί, ειρκτές και αποκεφαλισμοί, παιδομαζώματα, σκλαβοπάζαρα, ανασκολοπισμοί και πλείστα άλλα μαρτύρια, α οφθαλμός ουκ είδε εις άλλο μέρος της γης και ους ουκ ήκουσε ποτέ και επί καρδίαν ανθρώπου ουκ ανέβη.

 Ποτέ τόπος δεν θα υμνηθή σαν το Μεσολόγγι.

 Αλλά και ποτέ τόπος δεν θα διδάξη αρετή και τόλμη, ιδανικά και πίστη στο Θεό και σεβασμό στην ανθρώπινη προσωπικότητα, που επλάσθη ελεύθερη «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν Θεού», όσο αυτή η αγγελοσκέπαστη γη και πόλη της Ελλάδος.

Το Μεσολόγγι είναι πύρινο άνθος μέσα σε μια μαραζωμένη Ευρώπη, που έχασε την ταυτότητά της και αρνήθηκε τις πνευματικές και χριστιανικές της ρίζες και ως εκ τούτου δεν έχει να προσμένη τίποτα, ούτε θεσμικά, ούτε πολιτικά, ούτε πολιτιστικά.

 Κάποιος μου είπε προ ημερών. «Είναι μικρή (πληθυσμιακά, εννοούσε), η πόλη του Μεσολογγίου»

Και του απάντησα:

 «Είναι μικρή, γιατί είναι τόσο μεγάλη. Στα τείχη της χωράνε μόνο εκλεκτοί και μυημένοι στις θυσίες, σαν τους Μεσολογγίτες της Εξόδου. Ξέρεις να υπάρχουν χιλιάδες επιθυμητές της λευτεριάς και της τελειότητος σήμερα;

 Και για ένα ακόμα λόγο. Οι Μεσολογγίτες είναι γένος ξεχωριστό και ας μου επιτραπεί η φράση, ράτσα εκλεκτή, μοναδική και δύσκολα γεννιούνται τέτοιοι άνθρωποι σήμερα. Γι’ αυτό παραμένει τόσο μεγάλη αυτή η πόλη, αλλιώς θα μικρύνει και δεν τις ταιριάζει τέτοια σμίκρυνση. Θα παραπονεθούν οι ήρωές της, θα επαναστατήσουν. Αλλά ούτε και την Ελλάδα συμφέρει, ούτε και τον κόσμο όλο, να μικρύνη το Μεσολόγγι.

 Αγαπητοί μου, καθώς τα χρόνια πέρασαν και άλλαξαν οι εποχές και φθάσαμε στις μέρες μας, τόσο φτωχοί και ξυπόλητοι πνευματικά, ζητιάνοι σε ξένες πόρτες, δουλωμένοι εμείς που στις φλέβες μας ρέει της λευτεριάς το αίμα, καθώς καταντήσαμε εμείς οι λευτερωμένοι από τους Μεσολογγίτες και τόσους άλλους ηρωες και μάρτυρες και πρωτομάστορες της λευτεριάς, επαίτες στις αυλές των ξένων, καθώς αφήσαμε τη γη μας και θελήσαμε να υποταχτούμε σε ξένα αφεντικά, που πολλά μας τάξανε χωρίς αντίκρυσμα, καθώς την ιστορία μας λησμονήσαμε η την αλλοιώσαμε, και την παραχαράξαμε το Μεσολόγγι με τους ήρωές του μένει φάρος άσβεστος που φωτίζει τους δρόμους της θυσίας για την επίτευξη στόχων υψηλών και κορυφών ελεύθερων και αδούλωτων, αλλά και έλεγχος για όσα εσφάλαμε, για τις όποιες αμαρτίες μας απέναντι στον Θεό και στους προγόνους μας.

 Όμως αυτή η πόλη είναι και  έμπνευση για την έξοδο από τα φοβερά δεινά και τα φρικτά αδιέξοδα στα οποία βρισκόμαστε, ως μη ώφελεν, εγκλωβισμένοι.

 Όποιος ποθεί πραγματικά την λευτεριά και την λύτρωση από όποια μορφή δουλείας, εξέρχεται από το είναι του, ξεπερνά τον εαυτό του, ίπταται, προσλαμβάνεται από τους αγγέλους, μεθίσταται για να ζήση, ει δ’ άλλως είναι καταδικασμένος να πεθάνη και ακόμα χειρότερα να βρίσκεται σε κώμα, όπως είμαστε οι Έλληνες σήμερα, με τον κίνδυνο να μη μπορέση να συνέλθη ποτέ.

 Σε λίγες ημέρες θα βιώσετε εδώ στο Μεσολόγγι και θα ζήση για μια ακόμη φορά όλη η Ελλάδα, τη δόξα της Εξόδου και την συγκίνηση, αλλά και το κλέος της θυσίας.

 Συγκλονίζει η λιτανεία της σιωπής, στο Μεσολόγγι παραμονή και ανήμερα των Βαΐων, η σιγή του βιώματος. Μόνο με τη σιωπή μπορείς να ζήσης συγκλονιστικά και μεγάλα γεγονότα. Όσα λόγια κι αν πης δεν μπορείς να τα περιγράψης. Όπως εμείς οι Ιερείς δεν μπορούμε να περιγράψωμε, ο, τι βιώνομε στο ιερό θυσιαστήριο κατά την ώρα της φρικτής θυσίας. Όσο πιο πολύ αγαπάς, τόσο πιο πολύ βυθίζεσαι στη σιωπή. Γιατί φοβάσαι μήπως το μεγαλείο της αγάπης αδικήσης, αλλά μήπως και οι άλλοι τον συγκλονισμό σου δεν κατανοήσουν.

 Το Μεσολόγγι είναι η αιματωμένη, ιστορική Άγια Τράπεζα της λευτεριάς της Ελλάδος. Γι’ αυτό και το Μυστήριο αυτής της θυσίας, βιώνεται με σιωπή και προσευχή.

Το Μεσολόγγι από το δικό του δυσθεώρητο ύψος «κρατεί τον ηλιο τον νιοβάπτιστο που στάζει από του ουρανού την κολυμβήθρα».

Σεβασμιώτατε, άγιε Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Κοσμά, σας μακαρίζομε γιατί είστε ποιμένας αυτής της αγιασμένης γης και των παιδιών της. Φέρετε στον ώμο σας βαριά πνευματική παρακαταθήκη, επάξια, ως διάδοχος των ηρωϊκών Αρχιερέων που πότισαν με το αίμα τους, εδώ στο Μεσολόγγι της λευτεριάς το άγιο και ευσκιόφυλλο δένδρο.

 Αγαπητοί μου Μεσολογγίτες. Καλότυχοι και ευλογημένοι που είστε, γιατί γεννηθήκατε σ’ αυτό τον τόπο και έχετε προγόνους αυτούς τους μεγάλους ήρωες και της λευτεριάς τους μεγαλομάρτυρες. Αξιοζήλευτη η κάθε ημέρα, που ζείτε, αφού Σας συνοδεύει η πνοή τους και η αγιασμένη αύρα τους.

 Ο, τι κάνετε περνάει αναγκαστικά από το αίμα τους, αφού όπου να σκάψης σ’ αυτή τη γη αναβλύζει των Εξοδιτών το αγιασμένο αίμα.

 Δεν υπάρχει ωραιότερο μέρος να ανοίξη κανείς τα μάτια του στον ήλιο και να ζήση.

 Σ’ αυτό τον τόπο ήλθαμε και μεις σήμερα, ταπεινοί προσκυνηταί για να αναβαπτισθούμε πνευματικά και να ευφρανθούμε ψυχικά, ακουμπώντας σ’ αυτό το χώμα που είναι δικό σας και δικό μας, στο χώμα που δίδει ζωή στις ρίζες της Πατρίδος μας.

 Φέραμε μαζί και τα παιδιά μας από την Πάτρα, νέες και νέους με φλόγα στην ψυχή για τον Χριστό και  την Ελλάδα, προκειμένου  να ζωντανέψουν με τον δικό τους τρόπο την θυσία στο κάστρο του Μεσολογγιού, που παίρνει και καρδιά και νου, όπως λέγει ο ποιητής.

Σεβασμιώτατε άγιε Αδελφέ, Μητροπολίτα Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Κοσμά,

 Σας ευχαριστούμε για την πρόσκληση, σας ευγνωμονούμε γιατί κρατάτε αναμμένο το καντήλι στους τάφους των Εξοδιτών Μαρτύρων και γιατί στα χέρια Σας βαστάτε την λαμπάδα της ελληνορθοδόξου λεβεντιάς και παραδόσεως άσβεστη.

 Επειδή είπαμε προηγουμένως, ότι η θυσία των Μεσολογγιτών βιώνεται με σιωπή και προσευχή, ας μας επιτρέψετε να εκφράσωμε εν αγαλλιάσει την ολόθυμη ευχή και ιαχή. Να ζη το Μεσολόγγι!