Γραπτό θείο κήρυγμα Κυριακής της Απόκρεω

 

19 Φεβρουαρίου 2023

 

Καθώς πλησιάζουμε προς την Μεγάλη Τεσσαρακοστή, η Εκκλησία  με το σημερινό Ευαγγελικό ανάγνωσμα, μας υπενθυμίζει την Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου. Με στόχο να ακούσουμε και εμείς, κατά την ανέσπερη εκείνη Ημέρα, την χαρμόσυνη πρόσκληση του Χριστού μας,  θα πορευθούμε στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, μέσα από την δυσκολία της νηστείας για να φθάσουμε στην λαμπρή Ανάστασή του.

Η περικοπή αυτή είναι γνωστή ως παραβολή της Κρίσης. Στη  συγκεκριμένη ομιλία ο Κύριος χρησιμοποιεί κάποια παραβολικά στοιχεία, το διαχωρισμό δηλαδή των προβάτων από τα κατσίκια και την επιβλητική εικόνα του κριτή που δικάζει καθισμένος στην έδρα του, για να περιγράψει την παγκόσμια κρίση στα έσχατα της ιστορικής πορείας του κόσμου από τον ίδιο, ο οποίος έγινε για χάρη μας «Υιός ανθρώπου». Είναι γεγονός βέβαια πως καμία εικόνα, γνωστή από την ανθρώπινη εμπειρία, δεν μπορεί να αποδώσει τη μοναδική και ανεπανάληπτη αυτή  ώρα της Μέλλουσας Κρίσης.

Βλέπουμε λοιπόν εδώ, με ποιο κριτήριο κατά την ανάσταση όλων των ανθρώπων, θα αντικρύσουμε τον Θεό. Πώς θα  μπορέσουμε να τον δούμε την ώρα εκείνη, σαν γλυκύτατο φως  ή σαν πυρ καταναλίσκον; Αν αναλογιστούμε ακόμη πως οι δύο μεγαλύτερες εντολές της πίστης μας,  είναι το «ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐν ὅλῃ τῇ καρδίᾳ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ ψυχῇ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ διανοίᾳ σου, καί ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν … ἐν ταύταις ταῖς δυσὶν ἐντολαῖς ὅλος ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται κρέμανται» (Μτ 22,37-40), καταλαβαίνουμε πως το κριτήριο  με βάση το οποίο θα κριθούμε, είναι η αγάπη. Κάνει εντύπωση το πόσο ξεκάθαρα ο Χριστός, μας διευκρινίζει ότι η αγάπη προς τον Θεό εκφράζεται μέσα από την αγάπη προς τον συνάνθρωπο. Ο Κύριος ταυτίζεται αγαπητικά με το πλάσμα του και αισθάνεται τις ανάγκες των άλλων σαν δικές του, «επείνασα, εδίψασα, ήμουν στη φυλακή…»  κ.λ.π. Η συμπεριφορά μας προς τους συνανθρώπους μας, όπως φαίνεται καθαρά στα λόγια του Ευαγγελίου, έχει άμεσο αντίκτυπο στη σχέση μας  με τον  Θεό.

Γνωρίζουμε άλλωστε, ότι στην Ορθοδοξία μας δεν δεχόμαστε προσωπική – ατομική σωτηρία, αλλά συνολική – εκκλησιαστική. Είμαστε ένα Σώμα με πολλά μέλη και κεφαλή τον Χριστό, όπως γράφει ο  απόστολος Παύλος.  Σώζεται όλο το Σώμα, που ζωογονείται από το αίμα του Χριστού το οποίο κοινωνούμε στην Εκκλησία μας και βέβαια το κάθε μέλος δεν μπορεί να ζήσει μόνο του, αποκομμένο από το υπόλοιπο σώμα. Η Εκκλησία είναι ή Κιβωτός, κατά την ωραία προτύπωση της Παλαιάς Διαθήκης και όποιος βρίσκεται μέσα σε αυτήν σώζεται, ενώ όποιος μένει εκτός της καταστρέφεται. «Αμαρτία είναι πάντοτε η απουσία της αγάπης, και επομένως είναι ο χωρισμός, η απομόνωση, ο πόλεμος εναντίων όλων», τονίζει χαρακτηριστικά ένας σύγχρονος μεγάλος κληρικός και θεολόγος, ο πατήρ Αλέξανδρος Σμέμαν.

Ας μην ξεχνάμε επίσης, ότι μέσα στο σύνολο των πιστών υπάρχουν και οι κεκοιμημένοι μας. Όλοι μαζί αποτελούμε την Εκκλησία. Για το λόγο αυτό η χθεσινή ημέρα ήταν αφιερωμένη «εἰς τοὺς απ’ αἰῶνος κεκοιμημένους πατέρας καὶ ἀδελφούς ἡμῶν». Είναι το Ψυχοσάββατο, όπως το λέμε. Όταν ακούμε για Δευτέρα Παρουσία είναι λογικό να θυμόμαστε και τους χριστιανούς που έζησαν πριν από εμάς, γνωστούς και αγνώστους. Όλοι είμαστε στα χέρια του Θεού. Λέμε «αἰωνία ἡ μνήμη», γιατί μένουμε ζωντανοί αιώνια στη μνήμη του Θεού, και περιμένουμε πως «εἰς  τὴν παρουσίαν τοῦ Κυρίου … οἱ νεκροί ἐν Χριστῷ ἀναστήσονται πρῶτον, ἔπειτα ἡμεῖς … οἱ περιλειπόμενοι … ἀρπαγησόμεθα ἐν νεφέλαις».  Σε κάθε θεία Λειτουργία ζούμε αυτή την κοινωνία μαζί με τους πιστούς που έχουν φύγει από τη ζωή αυτή. Βρισκόμαστε όλοι, ζώντες και κεκοιμημένοι στο άγιο Δισκάριο και στη συνέχεια όλοι μετέχουμε της αιωνίου ζωής στο άγιο Ποτήριο με το Πανάγιο Αίμα του Κυρίου.

Στην παραβολή της τελικής Κρίσης που ακούσαμε, ο Δίκαιος Κριτής μας ζητάει να υπάρχει αγαπητική κοινωνία έμπρακτα μέσα στην καθημερινότητά μας. Γίνεται εδώ, θα λέγαμε, μία ανάλυση της δεύτερης μεγάλης εντολής, «ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν».  Μας εξηγεί με απλό και σαφή τρόπο ο Χριστός, με πιο τρόπο να φροντίσουμε για τον διπλανό μας, όπως δηλαδή ακριβώς φροντίζουμε για τον εαυτό μας. Τότε θα ακούσουμε και εμείς το, «δεῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ πατρός μου, κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου». Αμήν.