Γραπτό θεῖο κήρυγμα Κυριακῆς Β’ Λουκα

 (2 Ὀκτωβρίου 2022)

Τό νόημα τῆς δικαιοσύνης

  

«καί ἐάν ἀγαθοποιῆτε τούς ἀγαθοποιοῦντας ὑμᾶς
ποία ὑμῖν χάρις ἐστι;» (Λουκ. στ', 33)

 

Ἀγαπητοί ἀδελφοί,

 Ἄν ὑπάρχη κάτι πού χαρακτηρίζει ὅλους τούς ἀνθρώπους τῆς ἐποχῆς μας εἶναι ἡ ἀναζήτηση τῆς δικαιοσύνης. Ὅλοι διψοῦν καί φωνάζουν γιά τήν ἐπικράτησή της, γιατί νομίζουν ὅτι ἔτσι θά ἐπικρατήση ἡ εἰρήνη καί ἡ ἀγάπη πάνω στήν γῆ. Ἡ δικαιοσύνη, πού συνδέεται μέ τήν ἰσότητα, εἶναι ἡ προσδοκία ὅλων τῶν ἀνθρώπων, καί ὅλων τῶν συστημάτων. Ὅμως, ἡ δικαιοσύνη ἑρμηνεύεται ποικιλο­τρόπως ἀπό κάθε ἄνθρωπο.

 Θά διατυπώσω μέ συντομία μερικές σκέψεις γύρω ἀπό τήν δικαιοσύνη καί πῶς τήν ἐννοεῖ ὁ Χριστιανισμός.

Ὁ Χριστός εἶπε στό σημερινό Εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα: «Καθώς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι καί ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως» (Λουκ. στ', 31). Δηλαδή: «Καθώς θέλετε νά σᾶς φέρνωνται οἱ ἄνθρωποι ἔτσι νά τούς φέρνεστε καί σεῖς». Ἡ ἀπόδοση τῶν ἴσων εἶναι ἡ ἀρχή τῆς δικαιοσύνης. Δηλαδή, ἐάν θέλω νά μέ ἀγαποῦν, πρέπει καί ἐγώ νά ἀγα­πῶ, ἐάν δέν θέλω οἱ ἄλλοι νά μέ ἀδικοῦν οὔτε καί ἐγώ πρέπει νά ἀδικῶ τούς ἄλλους. Αὐτή τήν ἀρχή τήν συναντᾶμε καί στήν πρό τοῦ Χριστοῦ ἐποχή.

 Ὁ Χριστός, ὅμως, δέν περιορίζεται σέ αὐτό, ἀλλά προχωρεῖ καί βαθύτερα, τονί­ζοντας τήν μεγάλη σημασία τῆς ἀγάπης. Δηλαδή, ἡ ἀγάπη ὑπερβαίνει τήν ἀν­θρώπινη δικαιοσύνη, ἀφοῦ μέ τήν ἐνέργειά της φθάνουμε στό νά ἀγαπᾶμε καί τούς ἐχθρούς. Τό νά μισοῦμε αὐτόν πού μᾶς ἀγαπᾶ εἶναι παρά φύση κατάσταση. Τό νά ἀγαπᾶμε αὐτόν πού μᾶς ἀγαπᾶ εἶναι φυσική ζωή. Ἀλλά τό νά ἀγαπᾶμε αὐτόν πού μᾶς ἐχθρεύεται καί καταδιώκει, αὐτό εἶναι ὑπέρ φύση ζωή καί σέ αὐτήν τήν ζωή μᾶς ὁδηγεῖ ὁ Χριστός.

 Συγκεκριμένα ὁ Χριστός λέγει: «Κι ἄν ἀγαπᾶτε ἐκείνους πού σᾶς ἀγαποῦν τί τάχα σπουδαῖο κάνετε; Κι᾿ οἱ κακοί ἀγαποῦν ἐκείνους πού τούς ἀγαποῦν. Κι᾿ ἄν κάνετε τό καλό σέ κείνους πού σᾶς κάνουν καλό, τί τάχα σπουδαῖο κάνετε; Καί οἱ κακοί τό ἴδιο κάνουν». Καί στήν συνέχεια τονίζει ὅτι πρέπει νά ὁμοιάζουμε στόν Πατέρα μας, τόν Θεό, πού εἶναι οἰκτίρμων καί ἀγαπᾶ ὅλους τούς ἀνθρώπους: « Ἀγαπᾶτε τούς ἐχθρούς ὑμῶν καί ἀγαθοποιεῖτε...» (Λουκ. στ', 35).

 Ἔτσι, λοιπόν, ἡ ἀγάπη εἶναι ὑπέρβαση τῆς ἀνθρώπινης δικαιο­σύνης. Ἐάν ἐπικρατήση ἡ δικαιοσύνη στόν κόσμο, ὅπως συνήθως ἐμεῖς τήν ἐννοοῦμε, χωρίς ὅμως τήν ἀγάπη καί τήν εἰρήνη, αὐτό εἶναι ἀδικία. Ἡ ἀγάπη ὅμως ἀναλαμβάνει ἐπάνω της τήν τρα­γωδία τῶν ἀνθρώπων. Αὐτό ἔκανε ὁ Χριστός. Ἐάν ἤθελε νά ἀποδώση δικαιοσύνη μέ τήν νομική ἔννοια τοῦ ὅρου, τότε ἔπρεπε ὅλοι νά πεθάνουμε γιά τίς ἁμαρτίες μας. Αὐτός ὅμως ἀπό ἀγάπη ἔλαβε ἐπάνω Του τήν δική μας ἁμαρτία καί πέθανε γιά μᾶς. Ἔτσι ὑπερέβη τήν ἀνθρώπινη δικαιο­σύνη.

Αὐτό μᾶς ὁδηγεῖ σέ κάτι ἄλλο πιό βαθύ. Ἡ πραγματική δι­καιο­σύνη ταυτίζεται μέ τήν ἀγάπη καί τήν φιλανθρωπία καί δέν νοεῖται χωρίς καί πέρα ἀπό αὐτήν. Ὁ ἱερός Νικόλαος Καβάσιλας, ἕνας θεολόγος τοῦ 14ου αἰῶνος, στά ἔργα του ταυτίζει τήν δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ μέ τήν φιλανθρωπία Του. Οἱ δύο αὐτοί ὅροι (δικαιοσύνη καί φιλανθρωπία) συνδέονται στενά μεταξύ τους. Γράφει χαρακτηριστικά: «Δικαιοσύνην λέγοντες (ἐννοοῦμεν) τήν ἐνθεωρουμένην τοῖς μυ­στη­ρίοις σοφίαν τοῦ Θεοῦ καί φιλαν­θρωπίαν...». Καί ἀλλοῦ: «ἡ τοῦ Θεοῦ περί τό γένος ἐσχά­τη φιλαν­θρωπία καί ἀγαθότης ἥτις ἐστιν ἡ θεία ἀρετή καί δικαιοσύνη».

 Οἱ ἅγιοι Πατέρες τονίζουν ὅτι ὁ Θεός δέν εἶναι δίκαιος μέ τήν συνηθισμένη ἔννοια τοῦ ὅρου. Συγκεκριμένα ὁ ἅγιος Ἰσαάκ λέγει: «Μήν ἀποκαλέσης τόν Θεό δίκαιο, γιατί ἡ δικαιοσύνη Του δέν γνωρίζεται μέ τά κριτήριά σου. Ποῦ βρίσκεται ἡ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ; Στό ὅτι εἴμαστε ἁμαρτωλοί κι ὁ Χριστός πέθανε γιά μᾶς;». Ὁ Τριαδικός Θεός ἔπλασε τόν κόσμο ἀπό ἀγάπη καί φιλανθρωπία. Ὅταν μετά τήν παράβαση τοῦ ἀνθρώπου εἰσῆλθε στόν ἄνθρωπο καί στήν φύση ἡ φθορά, τότε ὁ Τριαδικός Θεός μέ ἀγάπη ἀνέπλασε ξανά καί ἀναγέννησε τόν ἄνθρωπο καί τόν κόσμο. Ἔτσι, ἡ πραγματική ἔννοια τῆς δικαιοσύνης εἶναι νά εἴμαστε οἰκτίρμονες καί ἐλεήμονες, νά ἀναλαμβάνουμε τήν εὐθύνη γιά κάθε κακό πού ὑπάρχει στόν κόσμο, νά ἀγαπᾶμε τούς ἀνθρώπους καί αὐτούς ἀκόμη πού μᾶς ἔκαναν κακό.

Μιά ἄλλη πλευρά τοῦ θέματος τῆς δικαιοσύνης εἶναι ὁ σύν­δε­σμός της μέ τήν ἐλευθερία. Ὁ συνδυασμός δικαιοσύνης καί ἐλευθε­ρίας εἶναι ἀπαραίτητος γιά τήν διαφύλαξη τοῦ πραγματικοῦ νοήματος καί τῆς δικαιοσύνης καί τῆς ἐλευθερίας. Σέ πολλά σύγχρονα πολιτικά καί κοινωνικά συστήματα βλέπουμε τήν διατάραξη αὐτῆς τῆς ἰσορ­ροπίας καί τοῦ συνδυασμοῦ μεταξύ δικαιοσύνης καί ἐλευθερίας. Ἄλλα συστήματα τονίζουν πολύ τήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώ­που καί ἐν ὀνόματι αὐτῆς τῆς νοοτροπίας ἀφή­νουν τόν ἄνθρωπο ἐλεύθερο νά καταργῆ τήν δικαιοσύνη τοῦ συνόλου, καί ἄλλα συστή­ματα ἐν ὀνόματι τῆς δικαιοσύνης τοῦ συνόλου, γιά τό ὁποῖο ἐνδιαφέρεται τό Κράτος, καταργοῦν τελείως τήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώ­που καί τό μεταβάλλουν σέ ἕνα ἔμψυχο ἐργαλεῖο.

 Στήν πνευματική ζωή ζοῦμε τόν συνδυασμό μεταξύ ἀγάπης καί ἐλευ­θερίας. Ὁ ἄνθρωπος μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ ἐλευθε­ρώνεται ἀπό τήν τυραννία τῶν παθῶν (μίσους, φιλοκτημοσύνης, φιλο­δοξίας κλπ.) καί ἀμέσως ἀποδίδει δικαιοσύνη καί ἀγάπη, σέβεται τόν ἄλλο. Ὁ κάθε ἅγιος εἶναι πολύ εὐαίσθητος στά θέματα τῆς δι­καιοσύνης. Δέν παρασύρεται εὔκολα ἀπό τίς γνῶμες τῶν ἄλλων καί δέν διατυ­πώ­νει αὐθαίρετες κρίσεις. Γνωρίζει τό λάθος κάθε ἀνθρώπου καί μέ τήν ἀγά­πη διορθώνει τό λάθος.

Ἡ δικαιοσύνη χωρίς τήν ἀγάπη εἶναι ἡ μεγαλύτερη ἀδικία, τό μεγαλύτερο ἔγκλημα. Μιά κοινωνία πού ἔχει δικαιοσύνη, ἀλλά δέν ἔχει ἀγάπη, εἶναι κόλαση. Ἐπίσης, ἡ δικαιοσύνη χωρίς τήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου εἶναι καθαρά τυραννία. Καί ἡ δικαιοσύνη, ὅταν ἀποδε­σμεύε­ται ἀπό τό Πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἀφηρημένη κατάσταση καί εἶναι πλάνη. Ἐάν θέλουμε νά εἴμαστε δίκαιοι, καί ἐάν θέλουμε νά ἐπικρατήση στόν κόσμο ἡ δικαιοσύνη πρέπει νά ἐφαρμόσουμε τήν ἐντολή τοῦ Χριστοῦ «ἀγαπᾶτε τούς ἐχθρούς ὑμῶν» (Λουκ. στ', 27).

 

Ὁ Τοποτηρητής Μητροπολίτης

 

+ Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος

Επίσκεψη του Σεβ. Τοποτηρητού στον Κήπο των Ηρώων

Τον Κήπο των Ηρώων στην Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου επισκέφθηκε την Τρίτη 27 Σεπτεμβρίου 2022 ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου και Τοποτηρητής της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Ιερόθεος.

Ο Σεβασμιώτατος τέλεσε τρισάγιο στον Τύμβο, όπου φυλάσσονται τα οστά των πεσόντων κατά την Έξοδο και ευχήθηκε υπέρ αναπαύσεως «των αειμνήστων αγωνιστών και προμάχων της Ιεράς Πόλεως του Μεσολογγίου, Ιωσήφ και Πορφυρίου των Αρχιερέων και πάντων των μετ’ αυτών εν τη ηρωική Εξόδω αγωνισαμένων και πεσόντων πατέρων και αδελφών ημών, Ελλήνων  τε  και  Φιλελλήνων».

Επίσης επισκέφθηκε τα μνημεία που υπάρχουν μέσα στον Κήπο των Ηρώων (του Επισκόπου Ρωγών Ιωσήφ, του Λόρδου Βύρωνα, του Μάρκου Μπότσαρη, του Παπαδιαμαντόπουλου, του Ραζηκότσικα, των Ντοβαίων του Ζυγού, των Θρακών, των Κυπρίων, των Φιλελλήνων, των Πολωνών, κ.α.) καθώς και το Ιερό Παρεκκλήσιο της Αγίας Παρασκευής, όπου συντάχθηκε η απόφαση της Εξόδου από τον Επίσκοπο Ρωγών Ιωσήφ και του Προκρίτους του Μεσολογγίου.

Ολοκληρώνοντας την επίσκεψή του ευχήθηκε κάποτε να ανεγερθούν μνημεία για τους ιερείς που αγωνίσθηκαν και πολέμησαν στην Έξοδο, αλλά και για τις γυναίκες και τα μικρά παιδιά που, είτε συμμετείχαν και σκοτώθηκαν κατά την Έξοδο του Μεσολογγίου, είτε συνελήφθησαν και πουλήθηκαν στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής.

 

Μπορείτε να δείτε φωτογραφίες στον ακόλουθο σύνδεσμο       https://photos.app.goo.gl/LFzpnfNZv1oBHFh38

Ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου στο Θέρμο

Το Θέρμο επισκέφθηκε την Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου 2022 ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου και Τοποτηρητής της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Ιερόθεος.

Ο Σεβασμιώτατος χοροστάτησε στην ακολουθία του Όρθρου και προεξήρχε στην αρχιερατική Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Θέρμου. Με τον Σεβασμιώτατο συλλειτούργησαν ο αρχιμ. Θεόκλητος Ράπτης, Αρχιερατικός Επίτροπος Παμφίας, ο αρχιμ. Αντώνιος Βαζούρας, ο πρωτοπρ. Βασίλειος Λάμπος, ο π. Κωνσταντίνος Κοντογιώργος και ο διάκονος π. Παΐσιος Παρασκευάς.

Ο Σεβασμιώτατος στο κήρυγμα του αναφέρθηκε στο γεγονός, ότι από την σημερινή Κυριακή μέχρι σχεδόν πριν τα Χριστούγεννα και μερικές Κυριακές μετά τα Θεοφάνεια διαβάζονται στην Εκκλησία ευαγγελικά αναγνώσματα από το Ευαγγέλιο του Ευαγγελιστού Λουκά. Συγχρόνως ο Ευαγγελιστής Λουκάς έγραψε και το βιβλίο των «Πράξεων των Αποστόλων» που διαβάζεται στην Εκκλησία από την Κυριακή του Πάσχα και όλη την περίοδο του Πεντηκοσταρίου.

Έπειτα, παρουσίασε μερικά στοιχεία από τη ζωή του Ευαγγελιστού Λουκά. Ήταν Εθνικός και έγινε Χριστιανός και ήταν συνεργός του Αποστόλου Παύλου, ο οποίος στις επιστολές του, τον αναφέρει τρεις φορές. Στην προς Κολασσαείς επιστολή του γράφει: «ἀσπάζεται ἡμᾶς Λουκᾶς, ὁ ἱατρός, ὁ ἀγαπητός». Στην Β’ προς Τιμόθεο επιστολή του γράφει, ότι είναι ο μόνος που ήταν μαζί του: «Λουκᾶς ἐστί μόνος μετ’ ἐμοῦ». Στην προς Φιλήμονα επιστολή του, τον συγκατατάσσει μεταξύ «των συνεργών» του.

Έπειτα, ο Σεβασμιώτατος αναφέρθηκε στα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του Ευαγγελίου του Λουκά και του βιβλίου των «Πράξεων των Αποστόλων».

Το Ευαγγέλιο του Λουκά περιγράφει, ότι ο Ιησούς είναι Υιός του Θεού που ενηνθρώπησε για να σώσει τον άνθρωπο. Τον παρουσιάζει ως στοργικό πατέρα, ως αληθινό γιατρό που θεραπεύει τους αμαρτωλούς και αγαπά τα παιδιά και τις περιφρονημένες γυναίκες. Δείχνει αγάπη στους Εθνικούς, αλλά και στους Ιουδαίους.

Οι «Πράξεις των Αποστόλων» δείχνουν την ζωή της πρώτης Εκκλησίας, την δράση των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, την επέκταση της Εκκλησίας από τα Ιεροσόλυμα, διά της Ελλάδος, μέχρι τη Ρώμη, πρωτεύουσα του Ρωμαϊκού Κράτους.

Κατέληξε, ότι τα δύο αυτά θεόπνευστα κείμενα του Ευαγγελιστού Λουκά είναι κείμενα αγάπης που δείχνουν, ότι ο Χριστός δια της Εκκλησίας αγκαλιάζει όλο τον κόσμο. Δείχνουν ότι ο Χριστός ήρθε στον κόσμο ως ιατρός για να θεραπεύσει τον άνθρωπο και η Εκκλησία είναι το πνευματικό θεραπευτήριο. Γι’ αυτό θα πρέπει να διαβάζουμε την Καινή Διαθήκη κάθε μέρα, για να συμμετέχουμε στο μυστήριο της αγάπης του Θεού που εκφράζεται μέσα στην Εκκλησία.

Κατά την Θεία Λειτουργία τελέσθηκαν το μνημόσυνο του μακαριστού π. Λάμπρου Στεργίου και τα μνημόσυνα δύο ευλαβών ενοριτών. Ο Σεβασμιώτατος ευχήθηκε για την ανάπαυσή τους και αναφέρθηκε στους κεκοιμημένους αδελφούς και ιδιαίτερα στον π. Λάμπρο, ο οποίος διακόνησε με πίστη και αυταπάρνηση την Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας, αλλά, μετά την συνταξιοδότησή του, εξυπηρετούσε για πολλά χρόνια και τα χωριά της Ιεράς Μητροπόλεως Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου που βρίσκονται στην περιοχή.

Μεταξύ των εκκλησιασθέντων ήταν ο Δήμαρχος Θέρμου κ. Σπυρίδων Κωνσταντάρας και πλήθος πιστών.

 

Μπορείτε να δείτε φωτογραφίες στον ακόλουθο σύνδεσμο       https://photos.app.goo.gl/g53xxuZCAuRzN9AD7

Γραπτό θεῖο κήρυγμα Κυριακῆς Α΄ Λουκᾶ

 

(25 Σεπτεμβρίου 2022)

Ἐπάνοδος στό βάθος

 

«ὡς δέ ἐπαύσατο λαλῶν, εἶπε πρός τόν Σίμωνα·

ἐπανάγαγε εἰς τό βάθος καί χαλάσατε τά δίκτυα ὑμῶν εἰς ἄγραν»

(Λουκ. ε΄, 4)

 

Ἀγαπητοί ἀδελφοί,

Μέ τήν σημερινή Κυριακή, ἀρχίζει μιά μεγάλη περίοδος στήν Ἐκκλησία, κατά τήν ὁποία θά διαβάζονται κάθε Κυριακή περικοπές ἀπό τό Εὐαγγέλιο τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ καί αὐτό θά γίνη μέχρι τήν Κυριακή πρό τῆς τοῦ Χριστοῦ Γεννήσεως.

Τό Εὐαγγέλιο πού ἔγραψε ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς ἔχει μερικές ἰδιαιτερότητες πού τό διακρίνουν ἀπό τά ἄλλα Εὐαγ­γέλια, ὅτι δείχνει περισσότερο τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ στούς πτωχούς, τούς περιφρονημέ­νους, τίς γυναῖκες, τά παιδιά, τούς ἁμαρτωλούς, καί ἔχει μέσα του ἕναν οἰκουμενικό χαρακτήρα, ἀφοῦ δείχνει τό ἐνδιαφέρον τοῦ Χριστοῦ καί στούς Ἰουδαίους καί στούς Ἐθνικούς. Χρησιμο­ποιεῖται δέ καί μιά ἰατρική ὁρολογία, ἀφοῦ προέρχεται ἀπό τόν Εὐαγγελιστή Λουκᾶ πού ἦταν ἰατρός κατά τό ἐπάγγελμα.

Στό σημερινό Εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα ὡς θέμα παρου­σιά­ζε­ται ἡ κλήση τῶν πρώτων μαθητῶν καί αὐτό ἔγινε μέ ἀφορ­μή τήν θαυματουργική ἁλιεία. Οἱ ἁλιεῖς ὅλη τήν νύκτα δέν εἶχαν πιάσει ψάρια καί ἔπλεναν τά δίκτυά τους. Ὁ Χριστός εἰσῆλθε σέ ἕνα ἀπό τά πλοῖα πού ἦταν τοῦ Σίμωνα Πέτρου καί ἄρχισε νά διδάσκη τόν λαό. Μόλις τελείωσε τήν διδασκαλία του εἶπε στόν Σίμωνα Πέτρο νά ἐπανέλθη στό βάθος τῆς λίμνης καί νά ρίξη πάλι τά δίκτυα. Ὁ Σίμων Πέτρος ἐπειδή ἤξερε ὡς ψαράς ὅτι αὐτό δέν μποροῦσε νά ἔχη ἀποτέλεσμα, ἔφερε μιά ἀντίρρηση, ἀλλά τελικά ἔκανε ὑπακοή καί συνέλεξε πολλά ψάρια. Αὐτό τόν ἔκανε νά γεμίση ἀπό δέος καί ὁ Χριστός ἐκάλεσε καί αὐτόν καί τούς υἱούς τοῦ Ζεβεδαίου, τόν Ἰάκωβο καί τόν Ἰωάννη νά Τόν ἀκολουθήσουν, ὅπως καί ἔγινε.

Ἔχει, λοιπόν, μεγάλη σημασία αὐτό τό «ἐπανάγαγε εἰς τό βάθος» πού ἐλέχθη μετά πού τελείωσε τήν ὁμιλία Του. Ἔτσι πρέπει νά γίνη σέ μᾶς μέ ἄλλην, βέβαια, ἔννοια. Παρατηροῦμε στίς ἡμέρες μας ὅτι ὅλη ἡ σύγχρονη ζωή καί ἡ δραστηριότητα τοῦ ἀνθρώπου κινεῖται ἐξωτερικά, ἡ προ­σοχή τοῦ ἀνθρώπου παραμένει στήν ἐπιφάνεια.

Κατ’ ἀρχάς ἐπικρατεῖ μιά ἔντονη αἰσθησιοκρατία, μιά ἱκα­νο­ποίηση τῶν αἰσθή­σεων μέ τήν ἀπόλαυση τῆς ἡδονῆς. Παν­τοῦ κυριαρχεῖ ἡ εἰκόνα, ἡ εἴδηση, ἡ πληρο­φορία, ἡ ἀπό­λαυση. Μιά «εἰκονική πραγματικότητα» κυριαρχεῖ στήν ζωή μας, ἡ ὁποία εἶναι ψευδής καί ἀπατηλή ἀπόλαυση. Μέ τήν αἰσθησιο­κρα­τία συνδέεται καί ἡ εὐδαιμονία. Στήν καλύτερη τῶν περιπτώσεων οἱ ἄνθρωποι ἀσχολοῦν­ται μέ τήν λογική ἐπεξεργασία τῶν ἐννοιῶν, τῶν λέξεων, τῶν εἰκόνων, ὁπότε αὐτό χαρακτηρίζεται ὡς λογικοκρατία πού συν­δέεται μέ τήν φαντασία.

Βέβαια, δέν μποροῦμε νά ἀπορρίψουμε τόν κόσμο τῶν αἰσθήσεων καί τῆς λογικῆς, ἀλλά δέν μποροῦμε νά τά ἀνα­γάγουμε σέ αὐθεντίες, μέ τό νά τά ἀπομονώσουμε ἀπό τήν ὅλη ζωή τοῦ ἀνθρώπου. Ἄλλο εἶναι οἱ αἰσθήσεις καί ἄλλο ἡ αἰσθησιοκρατία∙ ἄλλο εἶναι ἡ λογική καί ἄλλο ἡ λογικοκρατία∙ ἄλλο εἶναι ὁ ὀρθός λόγος καί ἄλλο ὁ ὀρθολογισμός.

Δυστυχῶς, αὐτή ἡ ἐνασχόληση μέ τήν ἐπιφάνεια παρατη­ρεῖται καί στήν ἐκκλησιαστική ζωή. Ἀσχολούμαστε ὑπερβολικά μέ αὐτό πού φαίνεται, μᾶς ἀρέσει ὁ ἐξωτερικός διάκοσμος, οἱ ἐξωτερικές δραστηριότητες, πού λέγεται ἀκτιβισμός, καί δέν ἀσχο­λού­μαστε μέ τό βάθος τῆς ζωῆς μας πού εἶναι ὁ νοῦς, ἡ καρδιά, ὁ Θεός, ἡ σωτηρία μας, τό αἰώνιο μέλλον μας. Ἐπο­μένως, ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ «ἐπανάγαγε εἰς τό βά­θος» ἔχει πολλή σημασία στίς ἡμέρες μας.

Πρῶτα πρέπει νά τονισθῆ ὅτι ὁ Χριστός εἶπε αὐτόν τόν λόγο, ὅταν τελείωσε τήν ὁμιλία του, πού σημαίνει ἀκοῦμε καί διαβάζουμε τούς λόγους τοῦ Χριστοῦ καί τῶν ἁγίων. Καί αὐτό εἶναι ἀπαραίτητο σέ μιά ἐποχή πού μᾶς ἀποσποῦν τόν νοῦ οἱ λόγοι τῶν ἀνθρώπων, ποικίλης κατεύθυνσης, καί μᾶς ἀποπρο­σα­νατολίζουν. Ἔτσι, ἀφοῦ τηρήσουμε τίς ἐντολές τοῦ Χριστοῦ καί ὁ νοῦς μας ἀρχίζει νά συγκεντρώνεται ἀπό τήν παραζάλη τῆς περιπλάνησής του στόν αἰσθητό καί φανταστικό κόσμο, τό­τε θά εἰσέλθουμε στό βάθος τῆς ψυχῆς μας. Στήν συνέχεια θά ἀκούσουμε τόν λόγο τοῦ Χριστοῦ νά Τόν ἀκολουθήσουμε καί νά γίνουμε μαθητές Του, δηλαδή μαθητές τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ.

Τό «ἐπανάγαγε εἰς τό βάθος» σημαίνει τό νά ἀρχίζουμε νά σκεπτόμαστε ὀρθά σύμφωνα μέ τό θέλημα τοῦ Χριστοῦ, ἀφοῦ εἴμαστε Χριστιανοί, τό νά θέτουμε συνεχῶς καλούς λογισμούς, γιατί ἀπό αὐτούς τούς καλούς λογισμούς θά ἔλθη ἡ πνευ­μα­τική ὑγεία, θά ἀποβάλουμε τήν αὐτονομία, τήν ἀπελπισία, τήν ἀπόγνωση, τήν θλίψη.

Ἔπειτα, τό «ἐπανάγαγε εἰς τό βάθος» σημαίνει ὅτι πρέπει νά κάνουμε αὐτοε­ξέταση μέσα μας γιά νά δοῦμε σέ ποιά κατά­σταση βρίσκεται ἡ ψυχή μας. Ὅπως γιά νά βροῦμε τήν αἰτία διαφόρων ἀσθενειῶν τοῦ σώματος κάνουμε ὅλες τίς ἀπαραί­τητες ἐξετάσεις, κατά τόν ἴδιο τρόπο πρέπει νά ἐξετάσουμε τόν ἑαυ­τό μας μέ τήν αὐτογνωσία, τήν αὐτοεξέταση μέσα στό πνεῦμα τῆς μετανοίας.

Ἀκόμη τό «ἐπανάγαγε εἰς τό βάθος» σημαίνει νά βροῦμε τόν χῶρο τῆς πνευματικῆς καρδιᾶς, ὅπου κατοικεῖ ὁ Θεός. Αὐ­τό γίνεται μέ τήν προσευχή στόν Θεό, μέ τήν Εὐχή τοῦ Ἰησοῦ, τό «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱέ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με» καί μέ ὅλη τήν παράδοση πού ἔχει ἡ Ἐκκλησία μας πού χαρακτηρίζεται ἡσυ­χαστική, φιλοκαλική καί νηπτική ζωή.

Ἐπειδή οἱ ἄνθρωποι δέν ἀσκοῦνται σέ αὐτό τό ἐσωτερικό ἄθλημα, γι’ αὐτό πάσχουν ἀπό πόνο, ὀδύνη, θλίψη, κατά­θλι­ψη. Καί ἄλλοι ἀπό αὐτούς καταλήγουν σέ φάρμακα, σέ ἠρεμι­στικά καί ναρκωτικά, καί ἄλλοι φθάνουν σέ μεθόδους ἀνατο­λικῆς φιλοσοφίας καί θρησκείας, πού στήν βάση τους εἶναι, ὅπως ἔχουν χαρακτηρισθῆ, «ψυχοναρκωτικά».

Δυστυχῶς, εὐθυνόμαστε καί ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι Κληρι­κοί, θεολόγοι καί μοναχοί πού, ἐνῶ ἔχουμε στήν Ἐκκλησία μας πλούσια νη­πτική καί ἡσυχαστική παράδοση ἡ ὁποία βοηθᾶ σέ αὐτό τό «ἐπανάγαγε εἰς τό βάθος», οὔτε τό γνωρίζουμε οὔτε τό διδά­σκουμε, ὁπότε πολλοί Χριστιανοί εἴτε παραμένουν στά ἐξω­τερικά, τήν ἡδονοκρατία, τήν αἰσθησιοκρατία μέ ὅ,τι αὐτό συνεπάγεται γιά τήν πνευματική, ψυχική καί σωματική ὑγεία, εἴτε ἀναζητοῦν αὐτήν τήν ἐσωτερική ἠρεμία σέ ἀλλότριες παραδόσεις πού τούς ἐμπλέκουν σέ ἄλλες περιπέτειες.

Πρέπει νά βροῦμε τόν τρόπο νά ἐξασκηθοῦμε στόν λόγο τοῦ Χριστοῦ: «Ἐπανά­γαγε εἰς τό βάθος», γιά νά βροῦμε τόν χα­μέ­νο ἑαυτό μας.

 

Ὁ Τοποτηρητής Μητροπολίτης

+ Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος

«Θεολογία και Ποιμαντική»

 

Ιερατική Σύναξη στην Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας

 

Γενική ιερατική σύναξη των κληρικών της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας, στο Ιερό Ησυχαστήριο Αγίων Κυπριανού και Ιουστίνης στο Παναιτώλιο, με θέμα: «Θεολογία και Ποιμαντική», συγκάλεσε την Πέμπτη 22 Σεπτεμβρίου 2022 ο Σεβασμιώτατος Τοποτηρητής της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας, Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεος.

Ο Σεβασμιώτατος κατ’ αρχάς ευχήθηκε για την ανάπαυση των Μητροπολιτών Ιεροθέου, Θεοκλήτου και Κοσμά, οι οποίοι εργάστηκαν ποιμαντικά στην Ιερά Μητρόπολη με καλούς καρπούς, καθώς επίσης για την ανάπαυση του αρχιμ. π. Θεοκλήτου Ντζάθα που δημιούργησε αυτό το Ησυχαστήριο.

Έπειτα στην εισήγησή του, στην αρχή, τόνισε ότι το θέμα: «Θεολογία και Ποιμαντική» είναι σοβαρότατο, γιατί ανάλογα με την θεολογία που έχει κάποιος ποιμένας θα εξασκήσει και την ποιμαντική του. Επεσήμανε, ότι, δυστυχώς στις ημέρες μας, κυκλοφορούν πολλά και ποικίλα θεολογικά ρεύματα, με αποτέλεσμα να επικρατεί σύγχυση στο τί είναι η ποιμαντική των χριστιανών.

Στη συνέχεια, ο Σεβασμιώτατος διαίρεσε την εισήγησή του σε τρεις ενότητες.

Η πρώτη ενότητα αναφερόταν στο τί είναι η «ορθόδοξη θεολογία». Ανέπτυξε ότι η θεολογία είναι ο λόγος περί του Θεού, αυτό δε, προϋποθέτει τη γνώση του Θεού, που είναι γνώση εξ εμπειρίας.

Ανέφερε πολλά χωριά από τον Ευαγγελιστή Ιωάννη, τον Απόστολο Πέτρο και τον Απόστολο Παύλο. Η βάση όλων αυτών είναι, ότι ο Θεός αποκαλύφθηκε στον άνθρωπο, ο Άσαρκος Λόγος στους προφήτες και ο Σεσαρκωμένος Λόγος στους Απόστολους, και φανέρωσε τη δόξα Του.

Κεντρικό σημείο της Αποκαλύψεως του Θεού είναι η Μεταμόρφωση του Χριστού στο όρος Θαβώρ και έχει σημασία πώς την ερμήνευσαν οι παρόντες στο γεγονός αυτό ο Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος και ο Απόστολος Πέτρος.

Η δεύτερη ενότητα της εισηγήσεώς του ήταν για την ορθόδοξη ποιμαντική. Ανέπτυξε ότι η ορθόδοξη ποιμαντική είναι συνέπεια της ορθόδοξης θεολογίας που αποβλέπει στο να οδηγήσει τον άνθρωπο από το κατ’ εικόνα στο καθ’ ομοίωση και από την δουλεία στην αμαρτία, τον θάνατο και τον διάβολο στην ελευθερία των τέκνων του Θεού.

Το πώς γίνεται αυτή η ορθόδοξη ποιμαντική προσδιορίζεται από το κήρυγμα του Χριστού «μετανοείτε, ἤγγικε γὰρ ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ», δηλαδή το τί είναι μετάνοια και τί είναι μέθεξη της Βασιλείας του Θεού και, κυρίως, στην βίωση των «μακαρισμών» του Χριστού.

Η τρίτη ενότητα είχε άξονα «τις θεολογίες και ποιμαντικές» που επικρατούν στις ημέρες μας. Πρόκειται για θεολογίες που στηρίζονται στην φιλοσοφία, τον στοχασμό, τον ανθρωποκεντρικό τρόπο σκέψεως και ζωής, όπως καλλιεργήθηκαν από τη σχολαστική θεολογία και τα μετέπειτα φιλοσοφικά και θεολογικά ρεύματα, δηλαδή, ο νομιναλισμός, η Αναγέννηση, η Μεταρρύθμιση, ο Διαφωτισμός, ο υπαρξισμός, ο ρομαντισμός και η ρωσική θεολογία.

Όλες αυτές οι σύγχρονες θεολογίες, τα σύγχρονα θεολογικά ρεύματα, διακρίνονται για μία άλλη ποιμαντική, όχι ποιμαντική θεραπευτική, αλλά μία ποιμαντική δήθεν εξιλεώσεως του Θεού, μιας εξωτερικής ηθικής αντιμετώπισης του ανθρώπου και των προβλημάτων του και μιας φιλοσοφικής κατανόησης του Θεού.

Κατέληξε, ότι πρέπει ως ποιμένες να γνωρίσουμε την ορθόδοξη θεολογία των Προφητών, των Αποστολών και των Πατέρων και να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να την γνωρίσουν, δηλαδή να αισθανθούν την Εκκλησία ως θεραπευτήριο, τον Χριστό ως ιατρό και να ασκούμε ποιμαντική στο σύγχρονο άνθρωπο για να μετατρέψουν την ιδιοτελή αγάπη σε ανιδιοτελή αγάπη και να απελευθερωθούν από την φιλαυτία και την ευδαιμονία που είναι τα βασικά πάθη του σύγχρονου ανθρώπου.

Ακολούθησε διάλογος με τους ιερείς, οι οποίοι έθεσαν τις ακόλουθες ερωτήσεις: «Κάνατε διάκριση μεταξύ του νου και της λογικής. Οι λογισμοί προέρχονται από το νου ή τη λογική;», «Γιατί, όταν οι προτεστάντες αποχωρίστηκαν από τους παπικούς δεν γνώρισαν και δεν εντάχθηκαν στην ορθοδοξία;», «Ο παπισμός και ο προτεσταντισμός θεωρείται ότι επέτειναν την αθεΐα στην Ευρώπη;», «Ποιά μπορεί να είναι η στάση της Εκκλησίας στην βία των ανηλίκων;», «Αναφερθήκατε στην ρωσική εκκλησία και τη ρωσική θεολογία. Θεωρείται ότι η ρωσική θεολογία έχει πάρει λάθος δρόμο και οδηγείται σε αιρέσεις;». Ο Σεβασμιώτατος απάντησε σε όλες τις ερωτήσεις θίγοντας παράλληλα πολλά θέματα. Η όλη σύναξη με την εισήγηση και την συζήτηση διήρκεσε περίπου δυόμιση ώρες.

Πριν την λήξη της σύναξης ευχαρίστησε τον Πρωτοσύγκελλο της Ιεράς Μητροπόλεως, αρχιμ. Επιφάνιο Καραγεώργο, τους Αρχιερατικούς Επιτρόπους και όλους τους ιερείς για την καλή συνεργασία που υπήρξε όλους αυτούς τους μήνες που διήρκεσε η τοποτηρητεία της Ιεράς Μητροπόλεως και ευχήθηκε για την ανάπαυση του Μητροπολίτου Κοσμά, για το έργο που επιτέλεσε και την εκλογή ενός αξίου Μητροπολίτου που θα σεβαστεί το έργο των προκατόχων του, θα το συνεχίσει και θα το επαυξήσει.

 

Μπορείτε να δείτε φωτογραφίες στον ακόλουθο σύνδεσμο      https://photos.app.goo.gl/ybxKRF432Q1TPsrs5

Επίσκεψη στο ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ. Αιτωλοακαρνανίας

 

Το Κέντρο Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης (ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ.)  Αιτωλοακαρνανίας, στην Ιερά Πόλη Μεσολογγίου, επισκέφθηκε την Τρίτη 21 Σεπτεμβρίου 2022 ο Σεβασμιώτατος Τοποτηρητής της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας, Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεος.

Προσκεκλημένος του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας κ. Αθανασίου Ρισβά τέλεσε τον αγιασμό για την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς και ενημερώθηκε για τις δράσεις της υπηρεσίας.

Στον σύντομο χαιρετισμό του ο Σεβασμιώτατος ευχαρίστησε για την πρόσκληση και εξέφρασε τη χαρά του για την παρουσία του, γιατί μελετά και ασχολείται πολλά χρόνια με τον χώρο της ψυχικής υγείας.

Ανέφερε ότι η σύγχρονη κοινωνία χάνει σιγά σιγά τον ιστό της. Παλαιότερα υπήρχε η στενή οικογένεια, σε σχέση με την ευρύτερη οικογένεια της κοινωνίας και της Εκκλησίας που αναπλήρωναν τα κενά της πρώτης. Τώρα πλέον έχουμε την οικολογική συρρίκνωση, το συναισθηματικό διαζύγιο, υπάρχει ο βιασμός και γενικά βλέπουμε μια κοινωνία που χάνει την ενότητά της.

Ανέφερε ότι στο χώρο της ψυχολογίας και της ψυχοθεραπείας που μεταφέρεται από τον δυτικό κόσμο πρέπει να ληφθεί υπ’ όψη και η λεγόμενη «αυτόχθονη ψυχοθεραπεία», διότι άλλος είναι ο τύπος του Αγγλοσαξωνικού ανθρώπου και άλλος ο τύπος του Ρωμηού.

Στον δυτικό κόσμο έχει χαθεί η ησυχαστική και νηπτική παράδοση της ορθοδοξίας και αναπτύχθηκε ο σχολαστικισμός των Ρωμαιοκαθολικών και ο πουριτανισμός των Προτεσταντών και έτσι ανακαλύφθηκε η ψυχολογία, η ψυχανάλυση και η ψυχοθεραπεία. Αναφέρθηκε στις ψυχοθεραπευτικές σχολές της Βιέννης, του Φρόυντ, του Άντλερ και στην υπαρξιακή ψυχολογία του Βίκτωρ Φράνκλ.

Ανέλυσε τη διαφορά μεταξύ του soul και του psyche για να δείξει τη διαφορά μεταξύ της πνευματικής και της ψυχολογικής ασθενείας και θεραπείας.

Ολοκληρώνοντας αναφέρθηκε στη διαφορετική λειτουργία του ψυχολόγου από τον πνευματικό και στην μέθοδο ψυχοθεραπείας της ορθοδόξου Εκκλησίας, όπως φαίνεται στην νηπτική – ησυχαστική παράδοση της Εκκλησίας. Γι’ αυτό σήμερα πρέπει όλοι να συνεργαζόμαστε για τη ψυχολογική και πνευματική θεραπεία του ανθρώπου μέσα από την προοπτική του «βιό-ψυχό-κοινωνικού» μοντέλου.

Στην ακολουθία εκτός από τον Προϊστάμενο και τα στελέχη συμμετείχαν ο Αντιδήμαρχος Μεσολογγίου κ. Γεώργιος Σωτηρακόπουλος, ο Διευθυντής Α/θμιας Εκπαίδευσης κ. Νικόλαος Δελέγκος, ο Διευθυντής Β/θμιας Εκπαίδευσης κ. Χρήστος Καζαντζής και ο εκπρόσωπος της ΑΔΕΔΥ κ. Δημήτριος Τσάμης.

 

Μπορείτε να δείτε φωτογραφίες στον ακόλουθο σύνδεσμο      https://photos.app.goo.gl/XLM6h8WN5GxXoQ7s7

 

Αγιασμός στο Δικαστικό Μέγαρο Αγρινίου

Την ακολουθία του Αγιασμού για την έναρξη του νέου δικαστικού έτους τέλεσε το μεσημέρι της Δευτέρας, 19^ης Σεπτεμβρίου 2022, στο Δικαστικό Μέγαρο Αγρινίου, ο Σεβασμιώτατος Τοποτηρητής της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας, Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεος.

Η εκδήλωση διοργανώθηκε με την πρωτοβουλία του Δ.Σ. του Συλλόγου Δικαστικών Υπαλλήλων Περιφέρειας Αγρινίου και του Προέδρου κ. Γερασίμου Μαλούση.

Παρέστησαν ο Πρόεδρος Εφετών κ. Κωνσταντίνος Παναγόπουλος, η Αντιεισαγγελέας Εφετών κα Δήμητρα Παπαχρήστου, οι Δικαστές Εφέτες, η Πρόεδρος Πρωτοδικών κ. Βασιλική Μυλωνά, ο Εισαγγελέας κ. Δημήτριος Σταύρου, ο Αντιεισαγγελέας και οι Πρωτοδίκες Δικαστές του Πρωτοδικείου Αγρινίου, ο Προϊστάμενος του Ειρηνοδικείου κ. Δημήτριος Δημακόπουλος, ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αγρινίου κ. Δημήτριος Νικάκης, ο Αστυνομικός Διευθυντής Ακαρνανίας και οι Διοικητές όλων των Τμημάτων, ο Υποδιοικητής της Π.Υ. Αγρινίου, δικηγόροι και δικαστικοί υπάλληλοι.

Ο Σεβασμιώτατος, στον χαιρετισμό του, ευχήθηκε καλή δικαστική χρονιά με υγεία, δύναμη και υπομονή.

Έπειτα αναφέρθηκε στο ότι ο Σεπτέμβριος μηνάς είναι αρχή του εκκλησιαστικού έτους, του σχολικού έτους και του δικαστικού έτους. Κάτι κοινό συνδέει την δικαιοσύνη, με την Εκκλησία και το σχολείο, διότι η δικαιοσύνη φέρνει ισορροπία στην κοινωνία, εφαρμόζει το νόμο, ο οποίος δεν πρέπει, απλώς, να αποτυπώνει την κατάσταση στην κοινωνία, αλλά και να παιδαγωγεί την κοινωνία. Αυτή είναι η φιλοσοφία του νόμου και της δικαιοσύνης.

Υπενθύμισε ακόμη, ότι κατά τον Πλάτωνα η δικαιοσύνη είναι η ενότητα και η έκφραση των τριών αρετών, ήτοι της σοφίας (λογιστικό), της σωφροσύνης (επιθυμητικό) και της ανδρείας (θυμικό). Αυτό δείχνει την αξία της για τον άνθρωπο και την κοινωνία.

Στη συνέχεια, αναφερόμενος στο θέμα της εφαρμογής του νόμου, τόνισε την διαφορά μεταξύ του Καζαντζάκη και του Παπαδιαμάντη. Ο Καζαντζάκης στα έργα του εκφράζει έναν δυτικό πουριτανισμό, αφού χωρίζει τους ανθρώπους σε καλούς και κακούς, σε σχέση με εξωτερικά κριτήρια, ενώ, αντίθετα ο Παπαδιαμάντης στα έργα του εκφράζει μία ορθόδοξη αντιμετώπιση, αφού δείχνει αγάπη και φιλανθρωπία, ακόμη και στους αμαρτωλούς.

Ευχήθηκε δε στους δικαστές και όσους υπηρετούν τη δικαιοσύνη να εκφράζουν αυτό που γράφει ο Παπαδιαμάντης στο έργο του «Η φόνισσα» για την γραία Χαδούλα, ότι βρήκε τον θάνατο «εις το ήμισυ του δρόμου, μεταξύ της θείας και της ανθρώπινης δικαιοσύνης».

 

Μπορείτε να δείτε φωτογραφίες στον ακόλουθο σύνδεσμο      https://photos.app.goo.gl/kn9mycppxQNoTfGN9

 

Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ιερόθεος: «Οι Μικρασιάτες πρόσφυγες μετέφεραν στην Ελλάδα μια ζωντανή παράδοση που ανέδειξε αγίους»

Στον Ιερό Ναό Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Αγρινίου τέλεσε το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, την Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου 2022, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου και Τοποτηρητής της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Ιερόθεος.

Κατά την Θεία Λειτουργία τελέσθηκε το ιερό μνημόσυνο των εν Μικρά Ασία, Πόντο και Καππαδοκία αναιρεθέντων πατέρων και αδελφών ημών με τη φροντίδα του Συλλόγων Μικρασιατών Αιτωλοακαρνανίας και του Συλλόγου Ποντίων Αιτωλοακαρνανίας «Δημήτρης Ψαθάς».

Ο Σεβασμιώτατος στο κήρυγμα του ανέλυσε τον λόγο του Χριστού: «ὅς γάρ ἄν θέλῃ τήν ψυχήν αὐτοῦ σῷσαι, ἀπολέσῃ αὐτήν» που ακούστηκε στο σημερινό Ευαγγέλιο.

Είπε, ότι η λέξη ψυχή, στην γλώσσα της Αγίας Γραφής, δηλώνει πολλές έννοιες, ήτοι την ζωή, το πνευματικό στοιχείο της υπάρξεως του ανθρώπου, σε σχέση με το σώμα, όλον τον άνθρωπο. Στην περίπτωση αυτή δηλώνει την ζωή, ότι εκείνος που θέλει να σώσει την ζωή του πρέπει να την χάσει, ως προς τον κόσμο, δηλαδή να δοθεί στον Χριστό.

Γενικώς η ψυχή, μαζί με το σώμα αποτελούν τον όλο άνθρωπο. Ο άνθρωπος από την πρώτη στιγμή της συλλήψεώς του έχει ψυχή και ζωή.

Ο Άγιος Μάξιμος, ο Ομολογητής διδάσκει, ότι η ψυχή του ανθρώπου έχει τρεις δυνάμεις, την θρεπτική, την φανταστική – ορμητική και την λογιστική και νοητική.

Στην συνέχεια, ανέλυσε, ότι δυστυχώς στις ημέρες μας κυριαρχεί ο «μονοδιάστατος άνθρωπος», αφού οι άνθρωποι βλέπουν μόνο το σώμα και όχι την ψυχή∙ επικεντρώνονται μόνο στη λογική (λογικοκρατία) και τις αισθήσεις (αισθησιοκρατία) και όχι στον «όλο άνθρωπο». Αποβλέπουν μόνο στην επίγεια ζωή και περιθωριοποιούν την αιώνια ζωή.

Έτσι, ο «μονοδιάστατος άνθρωπος» ζει την τραγωδία στη ζωή του. Γι’ αυτό πρέπει να βλέπουμε τον «όλο άνθρωπο».

Μετά την τέλεση του ιερού μνημοσύνου για τους ανθρώπους που φονεύθηκαν και πέθαναν κατά την Μικρασιατική Καταστροφή, ο Σεβασμιώτατος αναφέρθηκε σε δύο πλευρές αυτού του γεγονότος.

Πρώτον, την χαρακτήρισε ως «γενοκτονία» και «εθνοκάθαρση» που έγινε σχεδόν μία δεκαετία (1913-1923) που είναι έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.

Δεύτερον, εντόπισε και την θετική πλευρά της υποθέσεως, που είναι, ότι οι πρόσφυγες μετέφεραν στην Ελλάδα μια ζωντανή παράδοση που ανέδειξε αγίους και γονιμοποίησε τους κατοίκους της Ελλάδος με την Μικρασιατική παράδοση, με τους νέους αγίους και, έτσι. υπήρξε ένα αντίβαρο στην εκκοσμίκευση που άρχισε να εισρέει στην Ελλάδα, μετά την συγκρότηση του νέου ελληνικού Κράτους.

Τον πανηγυρικό της ημέρας εκφώνησε η Πρόεδρος του Συλλόγου Μικρασιατών κ. Ανδριάνα Γκούρλια.

Αμέσως μετά, στο Μνημείο της Μικρασιατικής Καταστροφής που βρίσκεται στον προαύλιο χώρο του Ιερού Ναού τελέσθηκε επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων.

Στη Θεία Λειτουργία και το ιερό μνημόσυνο συμμετείχαν ο Αντιδήμαρχος κ. Κώστας Καλαντζής, ως εκπρόσωπος του Δημάρχου Αγρινίου, ο Βουλευτής κ. Γιώργος Βαρεμένος, ο Αντιπεριφερειάρχης κ. Λάμπρος Δημητρογιάνννης, ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Αγρινίου, Αντιδήμαρχοι, ο Πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητος, οι Πρόεδροι και τα μέλη των Συλλόγων Μικρασιατών και Ποντίων ντυμένοι με παραδοσιακές στολές, εκπρόσωποι φορέων και συλλόγων και πλήθος κόσμου.

 

Μπορείτε να δείτε φωτογραφίες στον ακόλουθο σύνδεσμο       https://photos.app.goo.gl/LPWhCFwepXgqr2xW9

Γραπτό θεῖο κήρυγμα Κυριακῆς μετά τήν Ὕψωση

(18 Σεπτεμβρίου 2022)

Σωτηρία καί θάνατος τῆς ψυχῆς

 

«τί γάρ ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐάν κερδήσῃ τόν κόσμον ὅλον
καί ζημιωθῇ τήν ψυχήν αὐτοῦ;» (Μάρκ. η', 36)

 

Ἀγαπητοί ἀδελφοί,

Στήν Ἁγία Γραφή, ὑπάρχουν δύο σημασίες τῆς λέξεως «ψυχή». Ἄλλοτε μέ τήν λέξη ψυχή χαρακτηρίζεται «τό πνευματικό στοιχεῖο τῆς ὑπάρξεώς μας» καί ἄλλοτε χρησιμοποιεῖται μέ τήν βιβλική ἔννοια τῆς ζωῆς. Αὐτή ἡ διπλῆ σημασία τῆς ψυχῆς φαίνεται στό ἀκόλουθο κείμενο: «Ὅς γάρ ἄν θέλῃ τήν ψυχήν αὑτοῦ σῶσαι ἀπολέσει αὐτήν· ὅς δ᾿ ἄν ἀπολέσῃ τήν ἑαυτοῦ ψυχήν ἕνεκεν ἐμοῦ καί τοῦ εὐαγγελίου, οὗτος σώσει αὐτήν. τί γάρ ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐάν κερδήσῃ τόν κόσμον ὅλον, καί ζημιωθῇ τήν ψυχήν αὑτοῦ;» (Μάρκ. η', 35-36). Αὐτή ἡ διπλῆ ἔννοια τῆς λέξεως «ψυχή» δείχνει ἕνα ἐσωτερικό σύνδεσμο μεταξύ τῆς ψυχῆς καί τῆς ζωῆς.

Κατά τούς ἁγίους Πατέρας τό κατ᾿ εἰκόνα τοῦ ἀνθρώπου ἀναφέρεται στήν ψυχή, πού εἶναι «λογική καί νοερά» ἤ ἀκόμα ἀναφέ­ρεται στίς δυνάμεις τῆς ψυχῆς, ἰδιαίτερα στόν νοῦ καί στόν λόγο, πού σχετίζονται περισσότερο μέ τό κατ᾿ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ.  Ἀλλά, ὅμως, ἡ ψυχή συνδέεται στενά μέ τό σῶμα. Ὅπως ὁ Θεός εἶναι πανταχοῦ παρών σέ ὅλη τήν κτίση, ἔτσι καί ἡ ψυχή μέ τίς ἐνέργειές της βρίσκεται σέ ὅλο τό σῶμα. Καί ὅπως ὁ Θεός διά τῆς ἐνεργείας Του συνέχει καί ζωοποιεῖ τόν κόσμο, ἔτσι καί ἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου συνέχει καί ζωοποιεῖ τό συνημμένο σῶμα. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς διδάσκει ὅτι τό κατ᾿ εἰκόνα τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἰσχυρότερο ἀπό τό κατ᾿ εἰκόνα τῶν ἀγγέ­λων, γιατί ζωοποιεῖ τό συνημμένο σῶμα.

Γι᾿ αὐτό ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, βλέποντας τόν νεκρό ἄνθρωπο, ψάλ­λει: «Θρηνῶ καί ὀδύρομαι, ὅταν ἐννοήσω τόν θάνατον, καί ἴδω ἐν τοῖς τάφοις κειμένην τήν κατ᾿ εἰκόνα Θεοῦ, πλασθεῖσαν ἡμῖν ὡραιότητα, ἄμορφον, ἄδοξον, μή ἔχουσαν εἶδος».

 Ἔτσι ἡ ψυχή, ἀφοῦ συνδέεται μέ τό σῶμα, πού εἶναι μέρος τῶν αἰσθητῶν, συνδέεται μέ τήν ζωή τοῦ ἀνθρώπου καί μέ ὁλόκληρη τήν κτίση. Γι᾿ αὐτό, ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ πού ἔρχεται στήν ψυχή μεταβιβάζεται ἔπειτα στό σῶμα, καί μεταμορφώνει τό σῶμα, τήν ζωή τοῦ ἀνθρώπου καί τήν κτίση.

 Ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ μεταβιβάζεται καί στήν ἄλογη δημιουργία. Οἱ ὑλιστές κατηγοροῦν τόν Χριστιανισμό ὅτι ἀσχολεῖται μέ τήν ψυχή καί τήν μεταθανάτια ζωή καί ἀδιαφορεῖ γιά τήν παροῦσα ζωή. Αὐτή εἶναι ψευδέστατη κατηγορία, σύμφωνα μέ αὐτά πού ἀνέφερα. Ὁ Χριστιανισμός καί ἐννοῶ κυρίως τήν Ὀρθοδοξία, βλέπει τόν ἄν­θρωπο στήν ὁλότητά του, ὡς ἀποτελούμενο ἀπό ψυχή καί σῶμα. Ἐπίσης, δέν χωρίζει στεγανά τήν παροῦσα ζωή ἀπό τήν μέλλουσα. Στήν ὀρθόδοξη διδασκαλία γίνεται συνεχής λόγος γιά τόν στενό σύνδεσμο πού ὑπάρχει μεταξύ τῆς ἱστορίας καί τῆς αἰωνιότητος. Ὁ Χριστιανός βιώνει στό μεταμορφωμένο παρόν τό σωτηριῶδες παρελθόν καί τό εὐφρόσυνο μέλλον. Ξεπερνᾶ τόν χρόνο, ἀφοῦ χρωματίζεται καί μεταμορφώνεται ἀπό τήν αἰωνιότητα.

Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου δέν συνίσταται στήν ἀπαλλαγή τῆς ψυχῆς ἀπό τό σῶμα. Ἡ ἄποψη κατά τήν ὁποία πρέπει, κατά τήν πορεία τῆς σωτηρίας, νά φύγη ἡ ψυχή ἀπό τό σῶμα, «τό ἔξω τόν νοῦν τοῦ σώματος ποιεῖν», ὅπως γράφει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, «δαιμόνων εὕρημα καί ἑλλήνων (εἰδωλολατρῶν) παίδευμα». Ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου ἀκόμη δέν συνίσταται σέ μιά μεταφυσική ἔκσταση καί σ᾿ ἕνα διανοητικό στοχασμό, ἀλλά στήν μεταμόρφωση ὅλης τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως μέσα στό παρόν μέ τήν ἐνέργεια τῆς θείας Χάριτος.

 Σωτηρία τῆς ψυχῆς εἶναι ἡ ἀποδέσμευση τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν τυραννία πού ἐξασκεῖ ὁ διάβολος, ἡ ἁμαρτία καί ὁ θάνατος. Εἶναι ἡ πορεία ἀπό τό κατ᾿ εἰκόνα στό καθ᾿ ὁμοίωση, αὐτό θά πῆ πορεία πρός τήν θέωση, ἀφοῦ κατά τούς ἁγίους Πατέρας ταυτίζεται τό καθ᾿ ὁμοίωση μέ τήν θέωση. Γι᾿ αὐτό, ὅταν λέμε σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου δέν ἐννοοῦμε μιά ἀφηρημένη λύτρωση πού ἐπιδιώκουν ὅλα τά φιλοσοφικά καί θρησκευτικά ἀνθρώπινα συστήματα, ἀλλά ἐννοοῦμε τήν θέωση ὅλου τοῦ ἀνθρώπου, τήν ἕνωσή του μέ τόν Θεό, τήν ἀπόκτηση τῆς θεοποιοῦ ἐνεργείας τοῦ Θεοῦ.

 Σωτηρία, λοιπόν, εἶναι ἡ ἀπελευθέρωση τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν ἁμαρτία καί συγχρόνως ἡ ἀναγέννηση, ἡ μεταμόρφωση καί ἡ ἕνωσή του μέ τόν Θεό. Αὐτό ὅμως δέν μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νά τό ἐπιτύχη μόνος του, παρά μόνον μέ τήν δύναμη καί ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ. Καί αὐτή τήν βαθειά σημασία ἔχει ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ. Ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ ἔγινε ἄνθρωπος γιά νά κάνη τόν ἄνθρωπο Θεό. Διά τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ ἐξαγιάζεται ὁ νοῦς, τό σῶμα καί ἡ ζωή. Ὅλα λαμβάνουν ἕνα ἄλλο σωτηριῶδες νόημα καί μιά ἄλλη σημασία.

Πολλές φορές γίνεται λόγος γιά τόν «θάνατο τῆς ἀθανάτου ψυ­χῆς» ὄχι μέ τήν ἔννοια ὅτι παύει νά ὑφίσταται ἡ ψυχή, ἀλλά μέ τρεῖς ἄλλες σημασίες.

Πρῶτον, ζημία τῆς ψυχῆς εἶναι ἡ ἁμαρτία. Ἡ ἁμαρτία, κατά τήν πατερική διδασκαλία, δέν ἔχει μιά ἁπλῆ νομική καί ἠθική ἔννοια, ἀλλά εἶναι ἡ ἀπομάκρυνση τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν Θεό, ἡ ἀπώλεια τῆς θείας Χάριτος, «ἁμαρτία θάνατος ἐστι τῆς ἀθανάτου».

 Δεύτερον, συνέπεια τῆς ἁμαρτίας εἶναι ἡ ἀπουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. «Ὅποιο λόγο ἔχει ἡ λογική ψυχή πρός τό σῶμα τόν ἴδιο λόγο ἔχει τό Ἅγιο Πνεῦμα πρός τήν λογική ψυχή», κατά τόν ἅγιο Μάξιμο τόν Ὁμολογητή. Ὅπως τό σῶμα παραμένει νεκρό χωρίς τήν ψυχή, ἔτσι καί ἡ ψυχή παραμένει πνευματικά νεκρά χωρίς τό Ἅγιον Πνεῦμα. Ὅταν τό Ἅγιον Πνεῦμα ἀποφοιτᾶ ἀπό τόν ἄνθρωπο, τότε ἡ ψυχή χάνει τήν μακαρία ζωή, «οὐκ εἰς τό μή ὄν ἀναλυομένη, ἀλλά θανάτου παντός χαλεπωτέραν βιοῦσαν ζωήν», ὅπως γράφει ὁ ὅσιος Ἰσίδωρος Πηλου­σιώτης.

 Τρίτον, συνέπεια τῶν προηγουμένων εἶναι ὅτι ἡ ἄγνοια τοῦ Θεοῦ εἶναι πραγματική ζημία τῆς ψυχῆς. «Θεοῦ ἄγνοια, θάνατος ἐστι ψυχῆς», κατά τόν Μέγα Βασίλειο. Καί αὐτή ἡ ἄγνοια ὑπάρχει στούς ἀβαπτίστους, στούς ἀδιδάκτους καί στούς ἀμετανοοῦντας ἁμαρτωλούς. Ὁ θάνατος τῆς ψυχῆς (ἁμαρτία, ἀπουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἄγνοια τοῦ Θεοῦ) ἔχει συνέπειες στό σῶμα καί σέ ὅλη τήν ζωή τοῦ ἀνθρώπου. Γι᾿ αὐτό ὁ ἁμαρτωλός ζῆ μέ τό ἄγχος, τήν ἀνασφάλεια, τόν φόβο καί τήν νευρικότητα, δέν ἔχει ἀναφορά στόν Θεό, στερεῖται τῆς Ζωῆς.

 Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ πνευματική ἐλεημοσύνη ὅλης τῆς ἀνθρωπότητος, γιατί προσφέρει ὑγεία στήν ψυχή, στό σῶμα καί στήν ζωή, μεταμορφώνει τήν ψυχή καί τό σῶμα, γεμίζει τό παρόν ἀπό τό ἔνδοξο μέλλον. Οἱ ἄπιστοι δέν μποροῦν νά τό καταλάβουν. Οἱ πιστοί ὅμως τό βιώνουν. Μέ τόν Χριστό ὅλα εἶναι γεμάτα ζωή καί φῶς.

Ὁ Τοποτηρητής Μητροπολίτης

+ Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος

Η εορτή του Τιμίου Σταυρού στην Κατούνα Ξηρομέρου

Την Κατούνα Ξηρομέρου επισκέφθηκε την Τετάρτη 14 Σεπτεμβρίου 2022 ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου και Τοποτηρητής της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Ιερόθεος.

Ο Σεβασμιώτατος χοροστάτησε στην ακολουθία του Όρθρου και προεξήρχε στην αρχιερατική Θεία Λειτουργία στον μεγαλοπρεπή Ιερό Ναό Αγίου Αθανασίου Κατούνας. Με τον Σεβασμιώτατο συλλειτούργησαν ο αρχιμ. Χρυσόστομος Κελεπούρης, Αρχιερατικός Επίτροπος Κατούνας, ο ιεροκήρυξ, αρχιμ. Μακάριος Αντωνόπουλος και οι διάκονοι π. Παΐσιος Παρασκευάς και π. Μιχαήλ Βραχάς.

Ο Σεβασμιώτατος στο κήρυγμά του, με την ευκαιρία της εορτής του Τιμίου Σταυρού, ανέλυσε κυρίως το γιατί κάνουμε τον Σταυρό μας και ποιά η σημασία του

Κατ’ αρχάς αναφέρθηκε στο ότι το να κάνουμε τον Σταυρό μας είναι αρχαιοτάτη παράδοση, αφού, αυτό το αναφέρει τον 4^ο αιώνα ο Μέγας Βασίλειος, στο κείμενό του, περί του Αγίου Πνεύματος. Εκεί γράφει, ότι από τα δόγματα που φυλάσσει η Εκκλησία, άλλα τα λάβαμε από γραπτή διδασκαλία, και άλλα έφθασαν σε εμάς, μυστικώς, από την παράδοση των Αποστόλων και τα δεχθήκαμε και τα δύο. Γι’ αυτό και η γραπτή και η άγραφη παράδοση έχουν την σημασία τους για την πίστη. Αν εγκαταλείψουμε όσα παραλάβαμε από γενιά σε γενιά, προφορικά, θα ζημιώσουμε το Ευαγγέλιο.

Ο Μέγας Βασίλειος χρησιμοποίησε γι’ αυτό μερικά παραδείγματα. Το πρώτο παράδειγμα είναι το ότι κάνουμε το σημείο του Σταυρού, που δεν αναφέρεται στην Αγία Γραφή, γιατί μας το μετέφερε η αρχαία παράδοση.

Στην συνέχεια, ο Σεβασμιώτατος παρουσίασε το νόημα του Σταυρού που κάνουμε. Κυρίως ανέφερε τρεις λόγους. Ο πρώτος, ότι είναι μια ομολογία του Τριαδικού Θεού και της Ενανθρωπήσεως του Χριστού και η ομολογία της αγάπης του Θεού που σταυρώθηκε και αναστήθηκε για εμάς.

Ο δεύτερος λόγος, ότι με τον τρόπο αυτό επικαλούμαστε τη βοήθεια του Θεού για να σταυρώσουμε τα πάθη μας, τα οποία είναι οι παρά φύσιν ενέργειες της ψυχής. Και ο τρίτος λόγος είναι, ότι εκφράζουμε την αγάπη μας προς τον Θεό μέχρι θανάτου.

Ο Σεβασμιώτατος κατέληξε λέγοντας ότι επειδή ζούμε σε μια αντισταυρική εποχή, πρέπει να κάνουμε τον Σταυρό μας με πίστη, ταπείνωση και προσευχή και να ζητάμε τη βοήθεια του Θεού για να ζούμε και εμείς σταυρικά.

Στη Θεία Λειτουργία συμμετείχαν ο Αντιδήμαρχος Ακτίου – Βόνιτσας κ. Θεόδωρος Στούπας, ο Πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας κ. Θωμάς Καφρίτσας, ο Διοικητής του Α. Τ. Κατούνας, Αστυνόμος Β’ κ. Δημήτριος Κόκκιος, πλήθος πιστών  χριστιανών, καθώς και η Διευθύντρια, οι δάσκαλοι και οι μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Κατούνας.

 Μετά τη Θεία Λειτουργία, ο Σεβασμιώτατος Τοποτηρητής επισκέφθηκε το Γενικό Λύκειο Κατούνας, όπου ευχήθηκε καλή σχολική χρονιά στον Διευθυντή, τους καθηγητές και τους μαθητές.

Κατά τη σύντομη συνάντησή του με τα παιδιά εξέφρασε τη χαρά του, γιατί επισκέφθηκε πρώτη φορά την Κατούνα και ενθουσιάστηκε με το φυσικό περιβάλλον, αλλά και τους ανθρώπους που συνάντησε. Αναφέρθηκε στην διακονία του ως Τοποτηρητής στην Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας και στις εμπειρίες που έχει όλα αυτά τα χρόνια ως Μητροπολίτης Ναυπάκτου.

Τόνισε ότι είναι όλοι χαρούμενοι που τη φετινή σχολική χρονιά θα γίνονται τα μαθήματα χωρίς την προστατευτική μάσκα, αλλά τόνισε ότι πρέπει να αποβάλλουμε και τις μάσκες της υποκρισίας που χρησιμοποιούμε στη ζωή μας. Αναφέρθηκε στις σχέσεις των ανθρώπων και στη διαφορά μεταξύ της φιλίας, της αγάπης και του έρωτα και ευχήθηκε να ζήσουν την νέα χρονιά με χαρά, ελευθερία και έμπνευση.

 

Μπορείτε να δείτε φωτογραφίες στον ακόλουθο σύνδεσμο       https://photos.app.goo.gl/3Xbe1vfDxRzMM7xC8