Γραπτό θεῖο κήρυγμα Κυριακῆς ΙΒ’ Ματθαίου

 

(4 Σεπτεμβρίου 2022)

Τρεῖς συγκλονιστικές ἐρωτήσεις

 

 

«Τί ποιήσας ζωήν αἰώνιον κληρονομήσω;

Τί ἔτι ὑστερῶ; Τίς δύναται σωθῆναι;»

(Ματθ. ιθ΄, 16-25)

 

Ἀγαπητοί ἀδελφοί,

Ἕνας νέος, ὅπως μᾶς εἶπε τό σημερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα, πλησίασε τόν Χριστό καί συζήτησε μαζί Του. Ὁ διάλογος τῶν ἀνθρώπων μέ τόν Χριστό πάντα εἶναι ἀποκαλυπτικός, διότι ἡ ἐνέργειά Του εἰσδύει μέσα στήν ὕπαρξή τους, ἀποκαλύπτει τά βάθη τοῦ ἐσωτερικοῦ τους κόσμου, δημιουργεῖ μεγάλη ἔκπληξη. Στήν πραγματικότητα, ὁ Χριστός μέ ἀγάπη καί τρυφερότητα εἰσέρχεται στήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου καί τοῦ δημιουργεῖ ἐκπλήξεις καί ἐρωτήσεις.

Αὐτό συνέβη καί μέ τόν νεανίσκο τοῦ σημερινοῦ εὐαγγελικοῦ ἀναγνώσματος, ὁ ὁποῖος διαδοχικά διατύπωσε δύο ἐρωτήσεις στόν Χριστό καί οἱ Μαθητές τοῦ Χριστοῦ συνέχισαν μέ μιά τρίτη ἐρώτηση.

Ἡ πρώτη ἐρώτηση ἦταν: «Διδάσκαλε ἀγαθέ, τί ἀγαθόν ποιήσω ἵνα ἔχω ζωήν αἰώνιον;» (Ματθ. ιθ΄, 16). Ἡ ἐρώτηση αὐτή περικλείει δύο σημεῖα ἐνδιαφέροντα. Τό πρῶτο εἶναι ὁ στόχος τοῦ νέου αὐτοῦ πού εἶναι ἡ ἀπόκτηση τῆς αἰωνίου ζωῆς, καί τό δεύτερο εἶναι τό μέσο μέ τό ὁποῖο θά τήν ἀποκτοῦσε. Ὁ νέος, κυρίως, ρωτοῦσε νά μάθη γιά τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο θά μποροῦσε νά εἰσέλθη στήν αἰώνια ζωή, δηλαδή στόν Παράδεισο. Καί αὐτό εἶναι φυσικό, γιατί σέ κάθε ἐπιστήμη δίνεται προτεραιότητα στήν μέθοδο μέ τήν ὁποία φθάνει κανείς στό προσδοκώμενο ἀποτέλεσμα. Στό ἐρώτημα αὐτό ὁ Χριστός ὑπέδειξε τήν τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ γιά νά φθάση κανείς στήν αἰώνια ζωή.

Ἡ δεύτερη ἐρώτηση τοῦ νέου ἐκείνου ἦταν: «Τί ἔτι ὑστερῶ;» (Ματθ. ιθ΄, 20). Πρόκειται γιά μιά σημαντική ἐρώτηση, γιατί δέν πρέπει κανείς νά παραμένη σέ μιά στάσιμη κατάσταση, δέν μπορεῖ κανείς νά εἶναι ἀναπαυμένος σέ αὐτό πού κάνει. Ἡ πορεία πρός τήν αἰώνια ζωή ἀπαιτεῖ μιά διαρκῆ κίνηση, πού σημαίνει ἔξοδο ἀπό τόν ἑαυτό μας, ἀπαγγίστρωση ἀπό τήν φιλαυτία καί πορεία πρός τό αἰώνιο πού δέν ἔχει τέλος. Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας κάνουν λόγο γιά μιά διαρκῆ τελείωση. Κάθε στάση γιά νά θαυμάσουμε τόν ἑαυτό μας καί νά μετρήσουμε τά ἀποτελέσματα τοῦ ἀγῶ­νος, εἶναι στήν πραγματικότητα πτώση. Σέ αὐτήν τήν ἐρώτηση ὁ Χριστός ὑπέδειξε τήν τέλεια ἀπελευθέρωση ἀπό τά ὑλικά ἀγαθά, γιατί σέ μιά τέτοια διαρκῆ πορεία πρός τόν Θεό ὁ ἄνθρωπος πρέπει νά εἶναι ἐλεύθερος ἀπό ἐξαρτήσεις, θά πρέπει νά ἐλευθερωθῆ ἀπό τήν ἀγάπη στήν φιλαυτία.

Ἡ τρίτη ἐρώτηση προερχόταν ἀπό τούς Μαθητές τοῦ Χριστοῦ, ὅταν εἶδαν τήν ἀδυναμία τοῦ νέου ἐκείνου νά ἀρνηθῆ τά ὑλικά ἀγαθά καί νά ἀκολουθήση τόν Χριστό. Ἡ ἐρώτηση τῶν Μαθητῶν ἦταν: «Τίς ἄρα δύναται σωθῆναι;» (Ματθ. ιθ΄, 25). Δηλαδή, ἄν οἱ πλούσιοι πού ἔχουν στηριγμένη τήν προσοχή τους στά ὑλικά ἀγαθά, στόν πλοῦτο, εἶναι ἀδύνατον νά σωθοῦν, τότε ποιός μπορεῖ νά σωθῆ; Ἡ ἐρώτηση αὐτή ἔχει σχέση μέ τήν ἄποψη πού ἐπικρατοῦσε τότε στούς Ἰουδαίους, ὅτι τά ὑλικά ἀγαθά εἶναι εὐλογίες τοῦ Θεοῦ στούς ἀνθρώπους καί ὅτι οἱ πλούσιοι ἔχουν τήν ἰδιαίτερη εὔνοια τοῦ Θεοῦ. Αὐτό, βέβαια, δέν ἰσχύει σήμερα.

Ὁ ἄνθρωπος στόν ἀγώνα του γιά τήν κατάκτηση τῆς αἰωνιότητος, γιά τήν ἀπό­κτηση τῆς σωτηρίας του, αἰσθάνεται ἀδύνατος, ἀνίσχυρος, ἀνίκανος. Ὁ δρόμος αὐτός εἶναι μεγάλος, τραχύς καί ἐπικίνδυνος, γιατί ἔχει πολλές δυσκολίες. Ὁπότε, χρειάζεται βοήθεια καί γι’ αὐτό ὁ Χριστός ἀπάντησε ὅτι αὐτό εἶναι ἀδύνατο γιά τούς ἀνθρώπους, ἀλλά γιά τόν Θεό ὅλα εἶναι δυνατά. Αὐτό σημαίνει ὅτι ἐμεῖς ἀγωνιζόμαστε μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ καί ἡ πορεία πρός τήν σωτηρία δέν εἶναι δικό μας κατόρθωμα, ἀλλά δῶρο τοῦ Θεοῦ σέ αὐτούς πού ἀγωνίζονται.

Πάντως, ὁ διάλογος τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Χριστό εἶναι δημιουργικός, ἀποτελεσματικός καί σωτηριώδης. Γι’ αὐτό θά πρέπει νά ρωτᾶμε τόν Χριστό μέ τήν προσευχή, νά ἔχουμε ἐπικοινωνία μαζί Του, καί ἐπειδή αὐτό εἶναι δύσκολο, γιά διαφόρους λόγους, θά πρέπει νά κάνουμε διάλογο μέ τούς φίλους τοῦ Χριστοῦ, πού εἶναι οἱ ἅγιοι, οἱ Κληρικοί πού ἔχουν σχέση καί κοινωνία μέ τόν Χριστό, καθώς ἐπίσης νά διαβάζουμε τήν Ἁγία Γραφή καί τά ἔργα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας.

Δυστυχῶς, σήμερα πολλοί ἄνθρωποι καί πολλοί νέοι δέν ἔχουν τέτοιες πνευματικές ἀναζητήσεις, δέν ἐνδιαφέρονται γιά τήν ψυχική καί πνευματική τους πρόοδο, δέν κάνουν διάλογο μέ τόν Χριστό καί τούς φίλους Του. Τό χειρότερο ἀκόμη εἶναι ὅτι οἱ διάλογοι τῶν σημερινῶν ἀνθρώπων γίνονται γιά πολύ χαμηλά πράγματα, γιά λεπτομέρειες τῆς ζωῆς μας, γιά πράγματα ἐλάσσονος σημασίας.

Πρέπει νά ἀρχίσουμε τόν διάλογο μέ τόν Χριστό καί τούς φίλους Του γιά τό αἰώνιο μέλλον μας, γιατί οἱ ἀπαντήσεις πού θά λάβουμε θά γεμίσουν τόν ἐσωτερικό μας κόσμο ἀπό εἰρήνη καί ζωή.

Ὅπως φαίνεται στήν περικοπή αὐτή ὁ Χριστός ὑπέδειξε στόν νέο ἐκεῖνο τόν δρόμο τῆς τελειότητος. ῾Υπάρχουν δύο βαθμοί τελειότητος. Ὁ ἕνας εἶναι προ­πα­ρασκευαστικός, πού εἶναι ἡ τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Χριστοῦ, καί ὁ ἄλλος εἶναι ἡ ὁλοκληρωτική ἀγάπη στόν Θεό καί στούς ἀνθρώπους.

Τό πρῶτο πού εἶπε ὁ Χριστός στόν νέο ἦταν: «τήρησον τάς ἐντολάς» (Ματθ. ιθ΄, 17). Οἱ ἐντολές τοῦ Θεοῦ ὁμοιάζουν μέ τά φάρμακα τά ὁποῖα χορηγοῦν οἱ γιατροί, ἀφοῦ ὅπως τά ὑλικά φάρμακα θεραπεύουν τό σῶμα, ἔτσι καί οἱ ἐντολές θεραπεύουν τήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου. Ὅπως ὁ γιατρός, ὅταν ἀπαγορεύη ἕνα φαγητό τό κάνει ἀπό ἀγάπη γιά νά διατηρηθῆ ἤ νά ἐπανέλθη ἡ ὑγεία, ἔτσι καί ὁ Χριστός δίνει ἐντολές γιά νά διαφυλάξη ἤ νά ἐπαναφέρη τήν ὑγεία τῆς ψυχῆς καί πολλές φορές καί τοῦ σώματος.

Τό δεύτερο πού εἶπε στόν νέο ὁ Χριστός ἦταν: «ὕπαγε πώλησόν σου τά ὑπάρχοντα καί δός πτωχοῖς, ...καί δεῦρο ἀκολούθει μοι» (Ματθ. ιθ΄, 21). Δηλαδή, τόν προέτρεψε νά ἀποκολληθῆ ἀπό τήν προσκόλλησή του στά ὑλικά ἀγαθά, νά τά μοιράση στούς ἄλλους καί νά ἀκολουθήση τόν Χριστό ἐλευθερωμένος ἀπό αὐτά. Στήν κατηγορία αὐτή ὑπάγονται ὅλοι οἱ Ἅγιοι, Προφῆτες, Ἀπόστολοι, Μάρτυρες, ἀφοῦ ὁ καθένας τους ἔκανε μεγάλη θυσία στήν ζωή του καί προσέφερε τόν ἑαυτό του στόν Θεό.

Ἑπομένως, γιά νά ἀποκτήσουμε τήν αἰώνια ζωή, πρέπει νά ἀκολουθήσουμε τά δύο αὐτά συγκεκριμένα στάδια, δηλαδή τήν τήρηση τῶν ἐντολῶν, διά τῶν ὁποίων καθαρίζεται ἡ καρδιά, καί τήν τελεία αὐταπάρνηση. Πρέπει νά ἀρχίσουμε αὐτήν τήν πορεία καί σιγά  σιγά θά εἴμαστε ἕτοιμοι νά προσφέρουμε κάτι περισσότερο στόν Χριστό, ὅταν χρειασθῆ ἤ ὅταν μᾶς τό ζητήση ὁ Χριστός καί ἡ Ἐκκλησία.

 

Ὁ Τοποτηρητής Μητροπολίτης

 

+ Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος