Το
Ποτήριον
«το ποτήριον ο εγώ πίνω πίεσθε»
(Μαρκ.
ι', 39)
Αγαπητοί αδελφοί,
Οι δύο μαθητές Ιωάννης και
Ιάκωβος ζητούσαν από τον Χριστό δόξα με ανθρώπινα κριτήρια, νομίζοντας ότι η
Βασιλεία Του είναι αισθητή. Ο Χριστός όμως, διορθώνοντας την εσφαλμένη γνώμη
τους, υποδεικνύει την πραγματική και αιώνια δόξα, πού διέρχεται μέσα από το
«ποτήριον», πού είναι τα Πάθη και ο Σταυρός.
Ο Ίδιος δοξάστηκε διά του
Σταυρού και οι μαθητές Του θα δοξαστούν δια του σταυρού (Μαρκ. ι’, 35-45). Αυτή την
αλήθεια, ότι δηλαδή το «ποτήριον» είναι η δόξα της Εκκλησίας θα αναλυθή σύντομα
στην συνέχεια.
Όταν ο Χριστός έλεγε «τὸ
ποτήριον ὅ ἐγώ πίνω» (Μαρκ. ι', 39) εννοούσε τά πάθη Του με αποκορύφωμα τον
Σταυρό, πού υπέμεινε για την σωτηρία του ανθρωπίνου γένους. Ο άγιος Μάξιμος ο
Ομολογητής λέγει ότι το προπατορικό αμάρτημα συνίσταται στην αμαρτία της
προαιρέσεως (ηδονή) και στην αμαρτία της φύσεως (το παθητό της ανθρωπίνης
φύσεως, η οδύνη).
Ο Χριστός με την ενανθρώπησή
Του προσέλαβε την προ της παραβάσεως καθαρά και αμόλυντη ανθρώπινη φύση (την
αναμαρτησία), αλλά και το μετά την παράβαση φθαρτό της ανθρωπίνης φύσεως, αφού
έγινε «ὑπέρ ἡμῶν κατάρα» (Γαλ. γ', 13). Ο Χριστός δέχεται εκουσίως τον θάνατο,
την οδύνη, πάσχει αδίκως και δι’ αυτού του τρόπου θεραπεύει τήν ἀνθρώπινη φύση,
κατακρίνει την προαιρετική και φυσική αμαρτία. Κατά τον άγιο Γρηγόριο τον
Θεολόγο «ἐπειράσθη,
ἵνα
νικήσωμεν· ἠτιμάσθη,
ἵνα
δοξάσῃ·
απέθανεν ίνα σώσῃ».
Αυτή είναι η σωτηριώδης
ενέργεια των Παθών του Χριστού. Έτσι, το πικρό «ποτήριον» του Χριστού έγινε για
μας γλυκύτατο. Διά του Σταυρού του Χριστού ήλθε η σωτηρία. Ο Χριστος εκουσια
και αφωνα πορευθηκε στο Παθος, όπως προφήτευσε ο Ησαΐας: «Ὡς πρόβατον ἐπὶ σφαγήν ἥχθη καὶ ὡς ἀμνός ἐναντίον τοῦ κείροντος αὐτόν ἄφωνος, οὕτως οὐκ ἀνοίγει τὸ στόμα. Ἐν τῇ ταπεινώσει ἡ κρίσις αὐτοῦ ἤρθη» (Ησ. νγ', 7-8). Αυτό το
εκούσιο και το άφωνο απετελέσε την ιατρεία της ανθρωπίνης φύσεως.
Η Εκκλησια είναι το πραγματικο
Σώμα
του Χριστοῦ.
Αυτό σημαίνει ότι το πάθος της Κεφαλής υπέρ του σώματος είναι και πάθος του
σώματος μαζί με την Κεφαλή. Η Ορθοδοξία βιώνει πάντα τό «ποτήριον» του Χριστού.
Υπάρχουν πολλά σημεία πού
μπορούν να τονισθούν στο θέμα αυτό. Κατ’ αρχάς, όλη η ζωή της Ορθοδοξίας είναι
σταυρική. Η αποφατική της θεολογία, χωρίς να αποδεσμεύεται από την καταφατική,
είναι ο «Γολγοθάς της λογικής». Η οργάνωση της Ορθοδοξίας δεν γίνεται με
ανθρώπινα κριτήρια, αλλά είναι έκφραση της αγάπης, πού είναι κένωση. Η θεία
Λειτουργία είναι ολοκληρωτική προσφορά. Η ορθόδοξη εικόνα αποβλέπει στην
μεταμόρφωση των εξωτερικών αισθήσεων, συνδέεται με την υψοποιό ταπείνωση, με
τον εκούσιο θάνατο.
Έπειτα, η Ορθοδοξία δέχεται
πάντα τον διωγμό. Δεν υπάρχει
Ορθόδοξη
Εκκλησία,
σε οποιοδήποτε μέρος της γής, πού να μη διώκεται εκ μέρους της κοσμικής
νοοτροπίας. Μόνον
που σε κάθε μέρος
αλλάσσει
το είδος
του διωγμού
και δεν ξέρει
κανείς
ποιό
είναι χειρότερο·
ο φανερός και άμεσος ή ο κρυφός και έμμεσος.
Πάντως, η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι
εσταυρωμένη γι’ αυτό καί ἀναστημένη. Αυτό είναι το κριτήριο της γνησιότητας
της, ότι δηλαδή συνδέεται με τον Εσταυρωμένο και Αναστάντα Χριστό. Όπως
εναντίον του Χριστού εξεστράτευσε ολόκληρη η ανθρωπίνη κακία και το σατανικό
μίσος, έτσι και εναντίον του πραγματικού Του Σώματος επιτίθεται ολόκληρη η
ανθρώπινη κακία. Όταν μια Εκκλησία αποδιώκη το μαρτύριο, την εκούσια Σταύρωση
και ζητά την επίγεια δόξα και την κοσμική προβολή, όταν διακατέχεται από το
πάθος να σταυρώνη και όχι να σταυρώνεται, δείχνει ότι έχασε την πραγματική
κοινωνία με τον Χριστό, ο Οποίος προσφέρθηκε χωρίς καμμιά αντίσταση στο
μαρτύριο.
Αυτό πού ισχύει για την
Εκκλησία, ισχύει και για τους πραγματικούς Χριστιανούς. Κριτήριο γνησιότητος
των Χριστιανών είναι η βίωση του Σταυρού. Ο Χριστος το ειπε: «Τὸ ποτήριον ὅ ἐγὼ πίνω, πίεσθε» (Μαρκ.
ι', 39). Αυτό συνέβη με τους Μαθητάς. Περιφρονήθηκαν, διώχθηκαν, υπέστησαν τά
πάντα και μαρτυρικό θάνατο. Όσοι από αυτούς δεν απέθαναν μαρτυρικά, δεν είναι
γιατί δεν είχαν Χάρη μαρτυρίου, αλλά γιατί δεν δόθηκαν οι κατάλληλες συνθήκες
να μαρτυρήσουν. Παντως ολοι εζησαν μαρτυρικα.
Έτσι, οι Χριστιανοί συνδέονται
με τό «ποτήριον». Όταν μιλάμε γιά «ποτήριον» και σταυρικό θάνατο δεν εννοούμε
μόνον τά βάσανα της ζωής, πού όλοι έχουμε και αντιμετωπίζουμε, αλλά κάτι
περισσότερο.
Σταυρός είναι ο αγώνας για την
απαλλαγή μας από την εσωτερική τυραννία των παθών· για την μεταμόρφωση του
εσωτερικού μας κόσμου, ώστε όλες μας οι δυνάμεις να υπηρετούν τον Θεό. Διότι
δεν υπάρχουν μέσα μας κακές δυνάμεις πού πρέπει να αποβάλλουμε, αλλά
διεστραμμένες δυνάμεις πού πρέπει να μεταμορφώσουμε. Ο άγιος Ισαάκ λέγει: «Ἡ ὁδός τοῦ Θεοῦ σταυρός
καθημερινός ἐστίν. Οὐδείς γάρ ἐν τῷ Οὐρανῷ ἀνῆθε μετά ἀνέσεως».
Σταυρός είναι να μην
υπολογίζουμε τους επαίνους και τις ατιμίες πού μας προσφέρει ο κόσμος. Ο άγιος
Μακάριος ο Αιγύπτιος τον αδελφό πού τον ρώτησε τί πρέπει να κάνη για να σωθή τον
έστειλε στο νεκροταφείο για να κατηγορήση τους νεκρούς, ως αμαρτωλούς και
έπειτα να τους επαινέση ως αγίους. Όταν επέστρεψε τον ρώτησε αν αντέδρασαν οι
νεκροί στις δύο περιπτώσεις. Και στην αρνητική απάντηση του λέγει: «Είδες πόσο
τους εξευτέλισες και τίποτε δεν σού αποκρίθηκαν και πόσο τους εξύμνησες και
καθόλου δεν σού μίλησαν; Έτσι και σύ γίνε νεκρός, αν θέλης να σωθής. Ούτε την
αδικία των ανθρώπων ούτε τους ύμνους τους να λογαριάζης, όπως οι νεκροί. Και
μπορεί να σωθής».
Σταυρός είναι και η αγάπη πού
πρέπει να δείχνουμε στους άλλους. Η αγάπη από την φύση της είναι ταπείνωση,
κένωση, σταυρός. Ο Χριστος σταυρωθηκε και εδειξε την αγαπη Του σε μας. Και μείς
πρέπει να σταυρωνόμαστε καθημερινά για να φανερώσουμε την αγάπη μας στους
άλλους. Ο Ορθόδοξος δεν αντιστέκεται κοσμικά στην δύναμη πού πέφτει επάνω
του.Αντιμετωπίζει τά πάντα με την αγάπη. Είναι άοπλος και οπλισμένος. Είναι
σταυρωμένος στο ξύλο της αγάπης και όντας σταυρωμένος είναι ο πραγματικά
ελεύθερος, διαθέτει την μεγαλύτερη δύναμη.
Σταυρός, ακόμη, είναι καί ο
μαρτυρικός θάνατος υπέρ της αληθείας και της Πίστεως. Οι άγιοι επειδή αγάπησαν
τόν Θεό δέχθηκαν τον εκούσιο θάνατο παρά να Τον αρνηθούν.
Το «ποτήριον» (ο σταυρός) είναι
κοινός κλήρος όλων των Ορθοδόξων. Με τον σταυρο εξασφαλιζουμε μεγαλυτερη νικη
και αιωνιο θριαμβο. Αντίθετα με κοσμικά κριτήρια, δηλαδή με την αντίσταση
δίνουμε στον άλλο την δυνατότητα να προετοιμασθή για μεγαλύτερη επίθεση.
Ο
Τοποτηρητής Μητροπολίτης
+ Ο
Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιερόθεος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου